De groei van de wereldwijde vraag naar elektriciteit vertraagt, gebukt onder economische zwakte en hoge prijzen.
De groei van de vraag naar elektriciteit vertraagt aanzienlijk in 2022. Nadat de wereldwijde vraag naar elektriciteit in 2021 met maar liefst 6% groeide, aangedreven door een snel economisch herstel toen de lockdowns van Covid-19 versoepelden, verwachten we dat de groei in 2022 zal vertragen tot 2,4% – ongeveer hetzelfde als de gemiddelde van 2015 tot 2019. Dit weerspiegelt de tragere wereldwijde economische groei, hogere energieprijzen na de Russische invasie van Oekraïne en hernieuwde beperkingen op het gebied van de volksgezondheid, met name in China.
Strakke aardgasmarkten geven de voorkeur aan kolencentrales. Als gevolg van hoge gasprijzen en leveringsbeperkingen wordt gas vervangen door steenkool voor elektriciteitsopwekking op markten met reservecapaciteit van kolencentrales. In Europa hebben regeringen de uitfasering van kolencentrales uitgesteld. Beperkingen zijn opgeheven om de beschikbaarheid van steenkoolproductie te vergroten. Zo wordt het gasverbruik verminderd om de voorzieningszekerheid te verbeteren.
Hernieuwbare energie groeit sneller dan de vraag en vervangt fossiele brandstoffen. Sterke capaciteitsuitbreidingen helpen de wereldwijde opwekking van hernieuwbare energie naar een groei van meer dan 10% in 2022. Ondanks de daling van 3% op kernenergie, zal de koolstofarme opwekking met 7% stijgen. Dit resulteert in een daling van 1% van de totale opwekking op basis van fossiele brandstoffen . Wereldwijd neemt de kolenstroom licht toe, aangezien de dalingen in China en de Verenigde Staten worden gecompenseerd door de groei in Europa. Gasstroom daalt met 2,6%, doordat de groei in Noord-Amerika en het Midden-Oosten een deel van de daling in Europa en in Midden- en Zuid-Amerika compenseert.
De emissies van de elektriciteitssector zullen licht dalen. Na in 2021 tot een recordhoogte te zijn gestegen, zal de CO2-uitstoot van de wereldwijde elektriciteitssector in 2022 naar verwachting dalen. Zij het met minder dan 1%. De emissie-intensiteit zal naar verwachting met meer dan 2% dalen.
De groothandelsprijzen voor elektriciteit rijzen in veel landen de pan uit. In de eerste helft van 2022 zijn de gasprijzen in Europa verviervoudigd. De kolenprijzen meer dan verdrievoudigd ten opzichte van dezelfde periode in 2021, waardoor de groothandelsprijzen voor elektriciteit in veel markten meer dan verdrievoudigden. Onze prijsindex voor grote wereldwijde elektriciteits-groothandelsmarkten bereikte een niveau dat tussen 2016 en 2021 twee keer zo hoog was als het gemiddelde over het eerste halfjaar.
Europa maakt zich op om zijn afhankelijkheid van Russische invoer van fossiele brandstoffen te verminderen door zijn transitie naar schone energie te versnellen. De uitvoering van het REPower EU-plan van de Europese Commissie zou de uitrol van hernieuwbare energiebronnen in de komende jaren aanzienlijk versnellen, hun aandeel in het bruto-eindverbruik van energie in de EU van 2020 tot 2030 verdubbelen en het gebruik van fossiele brandstoffen aanzienlijk verminderen. De aanhoudende energieprijscrisis wakkert het debat aan over de opzet van de groothandelsmarkt voor elektriciteit. Dit terwijl regeringen proberen de hoge elektriciteitsprijzen op te vangen met diverse steunregelingen.
Grote onzekerheden voor 2023. De belangrijkste onzekerheden die onze prognoses voor 2023 voor de vraag naar elektriciteit en de opwekkingsmix beïnvloeden, hebben betrekking op de prijzen van fossiele brandstoffen en de economische groei. Vanaf medio 2022 verwachten we dat de wereldwijde groei van de vraag naar elektriciteit in 2023 op hetzelfde pad zal blijven als dit jaar. Een sterke groei van hernieuwbare energiebronnen van 8% en het herstellen van de opwekking van kernenergie zouden een deel van gas- en steenkoolenergie kunnen verdringen, waardoor de CO2-uitstoot van de elektriciteitssector met 1% zou dalen.
Bron: IEA Electricity Market Report July 2022