Energie-marktanalyse 16 augustus 2022
Europa heeft de energie-oorlog verloren
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.
Ga direct verder naar
> Introductie > Ruwe olie > Elektriciteit > Aardgas > Steenkool > Emissierechten
“The future of Europe depends on the struggle between democracy and autocracy — between us, the people, and them, the autocrats.”
Introductie
In een aantal Europese landen wordt energie rantsoenering overwogen voor energie-intensieve industrieën zoals staal en landbouw. Deze maatregelen zijn onderdeel van het EU-brede plan Save Gas for a Safe Winter om de gasvraag met 15% tot de volgende lente te reduceren. Europa kan deze winter in een energiecrisis terecht komen door het afgenomen Russische gasaanbod, slechts een derde ten opzichte van vorig jaar.
De gasprijs op de spotmarkt is weer op het recordniveau van maart, tien keer hoger dan twee jaar geleden. In de meeste landen is de elektriciteitsprijs al even hard opgelopen. De stijgende energieprijzen hebben de inflatie opgestuwd tot 9%. Hierdoor verslechtert de koopkracht van huishoudens. De industrie heeft het zwaar.
Dit geldt vooral voor Duitsland die bijna volledig afhankelijk is van Russische gasimporten. De industriële productie is al drie maanden aan het inkrimpen, de Duitse industrie heeft de productie gereduceerd of een deel van haar activiteiten stopgezet.
De beslissing van de ECB om de rente te verhogen zal weinig uithalen om de inflatie te beteugelen. Dit komt omdat de huidige inflatie wordt veroorzaakt door factoren aan de aanbodkant. De economische activiteit zal verder onder druk komen te staan. Als het energie aanbod niet afdoende is om aan de vraag te voldoen, zullen fabrieken gedwongen worden te sluiten. Massaontslagen zijn dan onvermijdelijk.
De opslagniveaus en buffercapaciteit variëren sterk binnen de EU. Duitsland blijft het meest kwetsbare land met een buffer van maximaal 108 dagen consumptie. Een “totale economische en financiële oorlog” met een nucleair bewapende regionale macht die een grens van meer dan 2.000 kilometer deelt met Europa, kan nauwelijks een verstandige beslissing genoemd worden. Het was al snel duidelijk, door de gasafhankelijkheid, dat het doorsnijden van de banden tussen Europa en Rusland meer schade zou berokkenen aan de EU dan andersom.
Ruwe olie
De levering van olie via de Druzhba pijpleiding is afgelopen week hervat na een tijdelijk stop door Ukrtransnafta op 4 augustus. Het Europese energiesysteem blijft fragiel door de sterk verminderde gastoevoer vanuit Rusland en een lage waterstand van de Rijn die de distributie van kolen en diesel hindert.
De olieprijs is sinds begin juni met 25% gedaald, gedreven door lage handelsliquiditeit, recessie, het Chinese nul-covid beleid, het omvallen van de vastgoedsector in China, de SPR-vrijgave en de Russische productie die boven verwachting herstelt.
China en Saoedi-Arabië hebben hun samenwerking op energiegebied geïntensiveerd. Sinopec en Aramco zijn een memorandum of understanding overeengekomen dat raffinage, up- & downstream activiteiten, olieveld diensten, waterstof, carbon capture en nog meer omvat.
De markt voor offshore boren naar olie en gas begint aan te trekken met verhoogde investeringen en activiteit. Zowel Schlumberger als Transocean denken dat deze opgaande investeringscyclus die van de periode 2016 – 2019 zal gaan overtreffen.
De Amerikaanse schalieproductie is nog steeds beperkt ondanks stijgende vraag, gebrek aan raffinagecapaciteit en toegenomen geopolitieke onzekerheid. Schalieboringen leveren meer gas op dan olie. Dus het overaanbod was als eerste zichtbaar op de aardgasmarkt. Als vuistregel, handelt de olieprijs op een niveau dat 10 keer hoger ligt dan de aardgasprijs. Op een energiebasis zou deze factor 7 moeten zijn, maar aardgas is moeilijker te transporteren. Momenteel handelt aardgas weer op pre-schalie niveaus.
Het feit dat oliehandelaren Europese gasolie futures verkopen en Amerikaanse diesel futures kopen, is het meest recente signaal dat Europa eerder in een recessie zal komen dan Amerika. Europa is zeer kwetsbaar voor een energietekort. Ze zal de hoge prijzen door moeten berekenen naar consumenten.
Prijs Ruwe olie – Brent oktober 2022 ($/barrel) – week cloud candle, log scale
Elektriciteit
Vorige week stegen de Duitse en Franse elektriciteitsprijzen naar nieuwe recordhoogten. De hittegolf zorgde voor een stijgende vraag en voert de druk op het energie aanbod verder op richting de winter.
Het Franse EDF heeft haar nucleaire productie moeten reduceren door recordtemperaturen. Hierdoor is het water van de rivieren Rhône en Garonne te warm geworden om te gebruiken als koelwater voor de kernreactoren. De helft van de Franse kerncentrales was al eerder offline voor onderhoud en reparatie. De nucleaire opwek bedraagt normaliter 70% van de Franse elektriciteitsmix. Bij een volledige operationaliteit is het land netto exporteur. Door de afgeschakelde en gereduceerde opwek handelt de prijs voor levering van Franse elektriciteit in kalenderjaar 2023 op een nieuw record van € 600 per megawattuur.
In Duitsland heeft de elektriciteitsprijs een nieuw recordniveau bereikt door een combinatie van factoren. Ten eerste is de nucleaire import uit Frankrijk en Zwitserland duurder geworden. Ook is het een uitdaging geworden om kolen te transporteren naar de kolencentrales door de lage waterstanden van de Rijn.
Noorwegen kampt ook met extreme hoge elektriciteitsprijzen, al 10 tot 20 keer hoger dan vorig jaar. Door de lage waterstanden bij hydro-elektrische stations zal de overheid de export van elektriciteit beperken. Het duurt minstens 3 tot 6 maanden voordat de reservoirs weer door regen zijn aangevuld.
Vanwege de hoge inflatie van 13% hebben 75.000 Britten aangegeven hun elektriciteitsrekening per 1 oktober niet meer te betalen. De Bank of England waarschuwde dat het gemiddelde huishouden vanaf oktober bijna 300 pond per maand voor elektriciteit zal gaan betalen. De situatie van een hoge elektriciteitsrekening, samen met toegenomen woonlasten, voedselprijzen, en prijzen aan de pomp en een negatieve reële loongroei, is onhoudbaar. Dit kan leiden tot sociale instabiliteit.
Prijs Baseload Elektriciteit leverjaar 2023 (eur/MWh) – week cloud candle, log scale
Aardgas
Volgens strategen van UBS Group zal de Britse pond naar verwachting in het vierde kwartaal wegzakken naar een historisch laag niveau ten opzichte van de dollar, als de energie- en gascrisis in Groot-Brittannië verergert. De EU+ zal volgens de strategen deze winter een energietekort hebben.
Een nieuw rapport, gepubliceerd door Employment Research, toont aan dat de Duitse economie door de hoge energieprijzen een toegevoegde waarde van € 260 miljard zal hebben verloren tegen het eind van het decennium.
Afgelopen vrijdag kondigde Robert Habeck, minister van economie en vice bondskanselier, aan dat het in publieke gebouwen niet toegestaan is de verwarming hoger dan 19 graden Celsius te zetten. Uitzonderingen worden gemaakt voor ziekenhuizen en ‘sociale faciliteiten’. Een aantal dagen daarvoor had grid regulator Klaus Mueller gezegd dat, om gastekorten te voorkomen tegen december, Duitse families hun reguliere energieconsumptie met 20% zouden moeten verminderen.
Prijs TTF gas leverjaar 2023 (eur/MWh) – dag cloud candle, log scale
Steenkool
De waterstand van de Rijn blijft dalen door aanhoudend droog weer. De waterstand bij Kaub, het smalle punt van de rivier ten westen van Frankfurt, daalde naar 30 centimeter op maandag 15 augustus. Het blijft mogelijk op dit niveau tot donderdag. De Rijn is belangrijk voor het transport van ruwe olie, kolen en andere industriële goederen.
De Rijn is goed is voor 80% van de verschepingen in Duitsland, waaronder een derde van de binnenlandse ruwe olie, aardgas en kolen. Voor veel verschepers zijn vrachten voorbij Kaub economisch niet meer rendabel bij waterstanden lager dan 40 centimeter.
Een aantal verschepers heeft hun vrachtgrootte sterk gereduceerd om beter te navigeren op de smalle delen van de rivier. Hierdoor is de prijs van vrachttransporten fors gestegen. Het vrachttarief steeg eerder deze maand met 30% op één dag. Een aantal grote bedrijven langs de Rijn die afhankelijk is van vrachtschepen heeft alternatieve plannen gemaakt om operationeel te blijven, zoals transport via truck en trein. Het vrachtverkeer over de 1.300 kilometer lange Rijn van de Zwitserse Alpen door de grootste, industriële gebieden van Europa naar de Noordzee, is al gereduceerd door chemiegigant BASF SE, staalmaker ThyssenKrupp AG en nutsbedrijf Uniper SE.
Prijs ICE Coal leverjaar 2023 (usd/t) – dag cloud candle, log scale
“ Let’s ensure that every household or every citizen of the Netherlands receives a certain amount of carbon emission rights. This way we can ensure that we do not emit more than our yearly limit. Your emission rights will be stored in a carbon wallet. So if I wanted to fly, I would buy some carbon emission rights from someone who can’t afford to fly. For example this way this poor person can earn some extra money. Or if someone lives in a small house, he can sell his emission rights to someone who lives in a big house, this way poor people can benefit from the green economy.” – Barbara Baarsma bij BNR
Emissierechten
Barbara Baarsma, CEO van Rabo Carbon Bank, liet in een 53 seconden durende video interview weten voorstander te zijn van een “Personal Carbon Wallet”. Je zou kunnen beargumenteren dat dit weer een nieuwe belasting is, maar dit gaat dieper. Als bankiers het hebben over rechten, arme mensen en groene economie, kom je al snel uit bij de visie van het World Economic Forum.
De huidige energiecrisis is een kans voor de klimaatcult. Een nieuw narratief is opgekomen: dat de onvermijdelijke ramp op lange termijn eigenlijk “goed” is voor Europa aangezien het de energie transitie versnelt. Het dwingt de inwoners energiereductie-beleid en carbonlimieten te accepteren waar een aantal globalisten en klimaatwetenschapers al jaren naar verlangen.
Prijs Emissierechten – Dec-22 contract EEX (eur/t) – dag cloud candle, log scale
COMCAM – analyse op maat
Onze analyse geeft op hoofdlijnen een aantal ontwikkelingen aan die impact hebben op de energieprijzen. Een uitgebreidere analyse bieden we aan als losse dienst. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving.
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.
Een uitgebreidere analyse bieden we aan op maat. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving. Meer weten?