Energie-marktanalyse
18 mei 2022
“The bottleneck is now to do with refining … many refineries in the world, especially in Europe and the US, have closed.” – Saudi Energy Minister, Prince Abdulaziz bin Salman
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.
Een uitgebreidere analyse bieden we aan op maat. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving. Meer weten?
Ga direct verder naar
> Introductie > Ruwe olie > Elektriciteit > Aardgas > Steenkool > Emissierechten
Introductie
Scheepvaart is essentieel om de wereldwijde economie te laten functioneren. Om dat in te zien hoef je alleen maar naar de crisis in de toeleveringsketens te kijken. Twee van de meest interessante leading indicators van hoe de globale economie het werkelijk doet, is de Shanghai Export Container Freight Index en de Baltic Dry Index. De eerste meet de prijs, ofwel de freight rate, en het volume van containers van China naar de rest van de wereld. De Baltic Dry meet het volume en de prijs van het transporteren van ruwe materialen.
Sinds mei 2020 begon de wereldwijde handel te anticiperen op een herstel. De Shanghai steeg van een dieptepunt van 836 naar een piek dit jaar van 5094. De container index is daarna gedaald tot 4163, dit is mogelijk een indicatie dat de containerkosten afkoelen. De Baltic Dry schoot vanaf het dieptepunt van 350 in mei 2020 naar 5500 in oktober 2021 toen de wereldeconomie weer openging. De Baltic daalde onder 1500 eerder dit jaar en is opgeveerd naar 2831. Beide indices zijn met inflatie gecorreleerd. Het feit dat beide indices onder hun piek noteren geeft mogelijk aan dat inflatie afneemt en de kans op een recessie toeneemt. Beide indices zijn waarschijnlijk betere voorspellers van de reële economie dan aandelen.
Ruwe olie
De prijs van Brent olie is boven de eerder gevormde driehoek met volatiliteit naar beide kanten. De petroleum posities van investeerders zijn de afgelopen 9 weken nagenoeg onveranderd gebleven omdat het productieverlies van Rusland teniet werd gedaan door een lagere consumptie in China en in Europa. Het langdurig uitblijven van significante veranderingen in posities is ongebruikelijk. Dit toont aan dat fondsmanagers onzeker zijn over de richting van de olieprijs. Bullish long posities waren met een ratio van bijna 5:1 (64e percentiel) groter dan bearish short posities. De netto positie is slechts 548 miljoen vaten (38e percentiel). Dit laat ook een gebrek aan overtuiging zien.
De olieprijs steeg op maandag 16 mei door het optimisme dat de lockdowns in China ten einde lopen, waardoor de vraag niet lang onder neerwaartse druk blijft staan. De wereldwijde olievraag was in maart al hoger (101%) dan voor de lockdowns van 2020, ondanks de daling van de vraag in China. De ruwe olieproductie stond echter op 97% van pre-lockdown niveaus.
Prijs Ruwe olie – Brent juli 2022 ($/barrel) – dag cloud candle, log scale
Elektriciteit
Als reactie op de aankondiging dat Finland, net als Zweden, lid wil worden van de NAVO, heeft Rusland vanaf afgelopen zaterdag de levering van elektriciteit naar Finland stopgezet. Deze uitzonderlijke situatie is de eerste keer in meer dan 20 jaar handelsgeschiedenis. Finland is voor 10% van haar elektriciteit afhankelijk van Russisch aanbod. De beslissing zal geen significant effect hebben op het energieaanbod omdat 5 kernreactoren voorzien in 35% van de elektriciteitsbehoefte.
Volgens recente gegevens van OilPrice.com is aardgas mogelijk de volgende kandidaat. De energiebronnen van Finland zijn echter voldoende gediversifieerd zodat een blokkade van aardgas ook geen probleem zal vormen voor Helsinki. Volgens de Finse overheid is hernieuwbaar in 2020 fossiel gepasseerd waardoor het minder afhankelijk is van Russische energiebronnen.
Prijs Baseload Elektriciteit leverjaar 2023 (eur/MWh) – week candle, log scale
Aardgas
Volgens Rystad Energy kan een onmiddellijke stopzetting van het Russische gas-aanbod grote economische consequenties hebben. De Europese gasvoorraad, die momenteel slechts voor 35% gevuld is, zal dan tegen het eind van het jaar uitgeput zijn. De prijzen kunnen in een dergelijk scenario verdriedubbelen. Hierdoor zal de industriële productie verlaagd worden. Dit zal leiden tot grootschalige fuel switching in de elektriciteitssector.
Als tegenmaatregel op de aankondiging dat Helsinki NAVO-lid wil worden, heeft het Kremlin afgelopen vrijdag aangegeven de gastoevoer naar Finland af te snijden na 23 mei wanneer de volgende contractbetaling aan Gazprom voldaan moet worden. Finland weigert te betalen in roebels.
Prijs TTF gas winter 2023 (eur/MWh) – week candle chart, log scale
Steenkool
De export van Russische steenkool naar Noordwest-Europa is met meer dan 40% gestegen sinds de invasie omdat bedrijven anticiperen op een invoerverbod per augustus. Volgens scheepsmonitoring-gegevens van VesselsValue is 45% van de Russische steenkool die richting de EU gaat vanaf begin mei, bestemd voor Nederlandse havens. Rotterdam en Amsterdam zijn de twee belangrijkste invoerhavens voor steenkool in Europa. De Nederlandse export bestaat dan ook voor een aanzienlijk deel uit ‘dozen schuiven’. Veel van deze steenkool zal naar andere landen worden vervoerd.
De Europese steenkoolprijs daalde de afgelopen week ook, net als de prijzen van elektriciteit en gas. De prijsdaling van het energiecomplex werd deels veroorzaakt door een mogelijk einde aan de Chinese lockdowns en de angst voor een groeivertraging. De steenkoolprijs blijft echter hangen rond de oude prijsrecords van eind februari.
Prijs ICE Coal 2023 (usd/t) – week cloud candle, log scale
Emissierechten
De Financial Times zegt dat de EU haar milieueisen zal afzwakken om het eenvoudiger te maken Russische brandstoffen te vervangen door energie uit hernieuwbaar en uit geïmporteerde waterstof. Volgens de EU zijn langdurige en gecompliceerde administratieve procedures een belangrijke belemmering voor investeringen in hernieuwbaar en de hieraan gerelateerde infrastructuur. De invasie heeft de transitie naar hernieuwbaar in de EU versneld.
In een apart concept heeft de EC een aantal richtlijnen aangegeven voor de toepassing van groene waterstof via elektrolyse, omdat fossiele brandstoffen worden gebruikt bij de productie ervan. Het bouwen van wind- en zonneparken neemt maanden in beslag, zo niet jaren. Het inkopen van turbines en panelen in een wereld met verstoringen in de toeleveringsketens, zal projecttijden doen oplopen.
Volgens critici zal de zogenoemde Clean Energy Minerals Reform Act in Amerika leiden tot een moeilijkere toegang tot binnenlandse energiemineralen en een grotere afhankelijkheid van Rusland, China en de Congo. Wat niet gekweekt of gemijnd kan worden, moet worden geïmporteerd.
Prijs Emissierechten – dec-22 contract EEX (eur/t) – dag cloud candle, log scale
COMCAM – analyse op maat
Onze analyse geeft op hoofdlijnen een aantal ontwikkelingen aan die impact hebben op de energieprijzen. Een uitgebreidere analyse bieden we aan als losse dienst. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving.