Energie-marktanalyse 25 oktober 2022
Europa’s energiecrisis kan duren tot 2024
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.
Ga direct verder naar
> Introductie > Ruwe olie > Elektriciteit > Aardgas > Steenkool > Emissierechten
Introductie
De EU-gasvoorraden zijn bijna volledig gevuld en de angst voor tekorten is afgenomen. De uitdagingen voor de energiezekerheid van het continent blijven echter aanwezig nu de winter arriveert. Verwacht wordt dat deze issues blijven aanhouden tot de winter van 2023 – 2024. Als het koud wordt lijkt de EU het risico te lopen op “Polar-Geddon”.
Vergeten en afgeschreven gasopslagruimten stonden – zonder stabiele Nordstream leveringen – opeens in het midden van de belangstelling. Ook moesten de verwachtingen rond wind en zon naar beneden worden bijgesteld. Als deze weerelementen weigeren mee te werken, zullen de hernieuwbare bronnen niet in staat zijn om het grootste deel van het EU-elektriciteitsnetwerk met baseload te voorzien.
In het midden van het voorgaande jaar viel de windproductie tegen en ook de output van zonneparken was lager dan voorspeld. Het wegvallen van een groot deel van het Russisch pijpleidinggas samen met tegenvallende renewables (unreliables) convergeren deze winter in de Europese Unie. Noorwegen heeft kunnen bijdragen aan de opbouw van de buffer met 90 miljard kuub gas. De infrastructuur was al aanwezig, het was slechts een kwestie van prijs.
Amerika reageerde ook met het aanleveren van grote volumes LNG. Er kan echter nog veel fout gaan. Door een lange koude periode of een kapotte pijpleiding zouden energierantsoenering en blackouts nog steeds mogelijk kunnen zijn. Analisten en overheidsbeambten zeggen dat de bereidheid van consumenten om minder gas te gebruiken belangrijk zal zijn om de winter door te komen.
Een andere uitdaging is dat de Aziatische vraag, in het bijzonder uit China, de komende maanden naar verwachting zal terugkeren. Een recent bericht van Bloomberg meldt: “China told its state-owned gas importers to stop reselling LNG to energy-starved buyers in Europe and Asia in order to ensure its own supply for the winter heating season.” De bestemming van geladen LNG-schepen is inwisselbaar. Het is gebruikelijk dat de uiteindelijke bestemming verandert nadat de vracht de haven heeft verlaten.
De uitdagingen voor de EU zullen waarschijnlijk aanhouden tot het stookseizoen van 2023 – 2024. Het weer op de Europese en Noord-Amerikaanse continenten zal hierbij ook een bepalende factor zijn.
“Such low levels are alarming because diesel is the workhorse of the global economy. It powers trucks and vans, excavators, freight trains and ships. A shortage would mean higher costs for everything from trucking to farming to construction.” – Javier Blas, Bloomberg
Ruwe olie
De Amerikaanse dieselvoorraden staan volgens de EIA op het laagste niveau sinds 2008. Goed voor een aanbod van slechts 25 dagen. De vraag naar diesel loopt hard op en staat op het hoogste seizoenniveau sinds 2007. Het aanbod staat op het laagste niveau van het seizoen ooit voor deze tijd van het jaar. Kortom, een record laag aanbod bij een record hoge vraag.
De backwardation, waarbij huidige leveringen duurder zijn dan toekomstige leveringen, heeft de voorraadopbouw extreem duur gemaakt. Dit heeft de vicieuze cirkel van krappe voorraden en prijs spikes in stand gehouden. Ook staat de korte termijn prijs nog onder neerwaartse druk door stakingen in Frankrijk en lockdowns in China waardoor de vraag wordt gereduceerd.
Het is dubbel ironisch dat de EU mogelijk afhankelijk is van China voor de aanlevering van haar winterbrandstoffen. Na Amerika heeft de EU zich ook uitgesproken tegen China’s dominantie van diverse wereldwijde markten. China wordt niet gezien als vriend van Europa, maar is wel een vitale leverancier van grondstoffen. Europese landen zouden deze reddingslijn eerder nodig hebben dan mogelijk gedacht.
De drie landen die Moskou geholpen hebben bij het handhaven van de ruwe olie-exporten, zijn weer in de markt gestapt. Turkije neemt de leiding in deze meest recente koopronde. Er is een aanzienlijke toename van het volume aan ruwe olie op tankers zonder finale bestemming. Momenteel bedraagt dat aantal zo’n 450.000 vaten per dag. Dit maakt het monitoren van Russische exporten meer gecompliceerd. De meeste vaten belanden in India, met een kleiner aantal die in oostelijke richting gaan en in China terecht komen. Bijna alle tankers die Russische olie transporteren met bestemmingen als Port Said, Gibraltar of “for orders” eindigden afgelopen weken vooral in Turkije, China of India.
Prijs Ruwe olie – Brent december 2022 ($/barrel) – week cloud candle, log scale
“They will be advised to use washing machines, tumble dryers, ovens, dishwashers and other appliances outside those periods so boffins can measure how much energy is saved on the grid when it is at its busiest. If the entire proposed £3 per kwh rebate if passed on to Britons by their supplier, over five months this could mean around £240 off their bills in total.” – Daily Mail
Elektriciteit
De National Grid in Groot-Brittannië heeft al gewaarschuwd voor blackouts deze winter als het niet voldoende gas en elektriciteit kan importeren uit Europa. Volgens de Daily Mail heeft de netbeheerder een nieuw plan opgesteld om worst-case scenario’s als stroomuitval te voorkomen. Hiertoe krijgen huishoudens slimme meters waarmee ze tijdig hun apparatuur kunnen uitzetten tijdens uren met piekvraag.
De onbalans tussen vraag en aanbod kan hiermee worden verminderd en dus de kans op rantsoenering. De netbeheerder hoopt zo 2 GW aan elektriciteit tijdens piekuren te besparen, een volume goed voor de elektriciteitsvoorziening van 1 miljoen huishoudens.
Prijs Baseload Elektriciteit leverjaar 2024 (eur/MWh) – week cloud candle, log scale
“Futures have now erased most of the rally that followed the Russian invasion of Ukraine.” – Bloomberg
Aardgas
De energiecrisis in Duitsland zou minder ernstig kunnen zijn door de verwachting van milde temperaturen tot het midden van november.
De Europese gasprijzen zijn verder gedaald door een voller dan oorspronkelijk verwachte gasopslag, LNG-vrachten die binnenkomen en het milde weer. Overheden bereiden zich voor op het worst-case scenario. Namelijk een kouder-dan-gebruikelijke winter die snel de voorraden kan leegtrekken, de prijzen weer omhoog kan jagen en de concurrentie met Azië verhoogt voor dure LNG. Ook kunnen temperaturen onder nul de bereidheid van consumenten energie te conserveren verlagen, tegelijkertijd bedrijven doen besluiten hun activiteiten stop te zetten en industriële processen stil te leggen. Europa heeft alles gedaan wat het onder (voor een deel zelf gecreëerde) omstandigheden kon doen.
Floating storage regasification units (FSRUs) worden opgesteld in Duitsland, Nederland en Finland. Eemshaven in Nederland en in Duitsland Wilhelmshaven en Brunsbüttel zullen naar verwachting aan het eind van het jaar operationeel worden. Europa betaalt een hoge prijs voor LNG-aanbod. Het biedt hogere prijzen dan Azië die voor de invasie nog de grootste koper was van spotvrachten.
Spanje heeft een uitzonderlijke situatie verklaard aangezien meer dan 35 LNG-tankers aan de kust liggen te wachten voor overvolle terminals, aldus OilPrice.com. De drukte bij de Spaanse LNG-terminals is goed zichtbaar in onderstaande plaatje.
Deze tanker-opstopping toont Europa’s probleem met de importcapaciteit van LNG. De reden dat Duitsland snel begonnen is met de constructie van twee drijvende faciliteiten, zodat het direct LNG kan ontvangen. Als de achterstand niet snel wordt weggewerkt, zouden deze schepen naar alternatieve havens buiten Europa kunnen varen om hun vracht te lozen.
De aardgasprijs op de Nederlandse TTF-markt staat nog steeds onder neerwaartse druk. De prijs van gas levering in kalenderjaar 2023 is meer dan gehalveerd vanaf het hoogtepunt van boven € 300. De markt probeert hier een bodem te vinden. Sterke steun voor dit contract zal rond € 125 euro liggen.
Prijs TTF gas leverjaar 2023 (eur/MWh) – dag cloud candle, log scale
Steenkool
Hieronder zijn de weekgrafieken van leverjaren 2023 en 2024 afgebeeld. Het prijsverschil tussen de twee jaren is gedaald door de relatieve sterkte van het 2024 contract. Hetzelfde gebeurt nu op de Europese gas en elektriciteitsmarkt. De backwardation vermindert doordat de extreem hoge risicopremie eruit loopt vanwege milde temperaturen en de aanvoer van LNG.
Prijs ICE Coal leverjaar 2023 (usd/t) – week cloud candle, log scale
Prijs ICE Coal leverjaar 2024 (usd/t) – week cloud candle, log scale
“The Net-Zero Banking Alliance is a massive worldwide agreement by major banking institutions, overseen by the U.N., to starve companies engaged in fossil fuel-related activities of credit on national and international markets” – Eric Schmitt, Missouri Attorney General
Emissierechten
De oorlog tussen Amerikaanse staten en banken met betrekking tot ESG-investeringen heeft inmiddels de VN bereikt. Er zijn onderzoeken gelanceerd naar de commitment van grote financiële instituties aan de door de VN bijeengeroepen Net-Zero Banking Alliance. Op de website van de alliantie staat te lezen dat hun leden ongeveer 40% van de wereldwijde assets van banken controleren en “committed to aligning their lending and investment portfolios with net-zero emissions by 2050.”
Een nieuwe studie getiteld “Up in smoke: California’s greenhouse gas reductions could be wiped out by 2020 wildfires” is recent gepubliceerd door onderzoekers van UCLA en de Universiteit van Chicago. Uit het onderzoek blijkt dat de emissiereductie van broeikasgassen teniet is gedaan door de CO2-uitstoot van de bosbranden in 2020.
Duitsland heeft nog drie nucleaire centrales en drie in de mottenballen. Ook heeft het nog ammoniak fabrieken die niet meer concurrerend zijn bij de huidige gasprijzen. Dus: “simply turn back on the retired nuclear power plants and dedicate them to the production of ammonia!”. De voordelen zijn talrijk en het project zou een bruikbare demonstratie zijn dat groene ammoniak op industriële schaal geproduceerd kan worden.
Prijs Emissierechten – Dec-23 contract EEX (eur/t) – week cloud candle, log scale
COMCAM – analyse op maat
Onze analyse geeft op hoofdlijnen een aantal ontwikkelingen aan die impact hebben op de energieprijzen. Een uitgebreidere analyse bieden we aan als losse dienst. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving.
Op deze analyse rust auteursrecht van COMCAM. Teksten mogen niet worden overgenomen, gekopieerd, openbaar mogen worden gemaakt of verveelvoudigd worden, zonder expliciete toestemming van COMCAM. Ook bij citaten of gedeeltelijke overnames is dit niet toegestaan.