Energie-marktanalyse 5 juli 2022
Wederom een grote negatieve aanbodschok in Europa
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.
Ga direct verder naar
> Introductie > Ruwe olie > Elektriciteit > Aardgas > Steenkool > Emissierechten
“The energy market is starting to price a risk of a complete disruption to gas supplies for winter, and year-ahead natural gas prices are making fresh record highs.”
Introductie
George Saravelos, valutastrateeg bij Deutsche Bank, heeft aangegeven zeer bezorgd te zijn over de energiesituatie in Duitsland. Het is geen toeval dat rond dezelfde tijd de aandelenprijs van Uniper fors is gedaald. Speculanten verwachten dat de energiegigant en grote gasconsument Uniper mogelijk een bail-out nodig zal hebben door de almaar oplopende gasprijzen.
Twee weken geleden reduceerde Rusland de gastoevoer door Nordstream I met 60%. De reden zou zijn dat Canada onder het sanctieregime bepaalde gasturbinecomponenten niet aan Siemens kan leveren. De onmiddellijke beschikbaarheid is momenteel geen issue.
De energiemarkt begint echter een volledige verstoring van het gasaanbod voor komende winter in te prijzen. De prijs voor gas levering in leverjaar 2023 bereikte afgelopen week nieuwe hoogterecords. Wat alarmerender is, is de sterk stijgende prijs van elektriciteit die ook op nieuwe hoogtepunten handelt. De prijs voor het eerstvolgende kalenderjaar is sinds begin dit jaar verdrievoudigd.
Ruwe olie
Voormalig swing producer OPEC heeft te weinig reservecapaciteit om het wegvallen van Russische olie te compenseren. John Kemp verwacht dat Saoedi-Arabië (SA) en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) de enige landen zijn die meer kunnen produceren dan 1 miljoen vaten per dag op basis van historische productiecijfers.
Andere OPEC-leden hebben te kampen met interne onrust in hun land, zoals Libië, Irak en Ecuador. De toekomst van OPEC hangt volledig af van haar macht om de markt te stabiliseren, en dat is nu niet het geval.
Tussen 2012 en 2015 zorgden strikte, door Amerika geleide sancties op Iran voor een periode van erg hoge reële prijzen. Sancties hebben een opdrijvend effect op energieprijzen voor de consument, tenzij er alternatief aanbod beschikbaar is om het tekort op te vullen. Amerikaanse en EU-beleidsmakers moeten daarom kiezen tussen:
- strengere sancties op Rusland
- versoepeling van sancties op Iran en/of Venezuela
- snellere productiegroei van SA en VAE
- snellere groei van Amerikaanse schalie
- of een diepere recessie
Andere factoren die de olieprijs omhoog zullen stuwen zijn:
- de heropening van de Chinese economie
- een wereldwijd aardgastekort
- hogere temperaturen in de komende weken.
- hogere vraag door het Amerikaanse en Europese driving seizoen
Prijs Ruwe olie – Brent augustus 2022 ($/barrel) – dag cloud candle, logaritmische schaal
Elektriciteit
Door een aantal onverwachte issues bij EDF staat de Franse nucleaire elektriciteitsproductie op het laagste niveau in 30 jaar. Ongeveer de helft van de nucleaire vloot is offline. Dit is een klap voor de Europese energie-onafhankelijkheid en zekerheid te midden van een wereldwijde energiecrisis. Het probleem met erosie, verantwoordelijk voor het offline zijn van 12 van de 56 reactoren, zou jaren kunnen duren om te herstellen.
Ook Amerikaanse elektriciteitsbedrijven zullen problemen ondervinden om voldoende aanbod te leveren en de lichten aan te houden nu de zomerhitte z’n intrede heeft gedaan met de piek van het orkaanseizoen. Extreme weerevents zoals storm, bosbranden en droogte, komen in Amerika steeds vaker voor. De zomer is nog maar net begonnen. De Amerikaanse temperatuur ligt al 21% hoger dan de 30-jarige norm volgens gegevensleverancier Refinitiv. Het elektriciteitsgebruik zal naar verwachting nieuwe hoogtepunten aantikken deze zomer.
Prijs Baseload Elektriciteit leverjaar 2023 (eur/MWh) – week candle, log scale
Aardgas
Voor het eerst in de geschiedenis is het volume aan Amerikaanse LNG dat richting Europa gaat, groter dan het Russische pijpleidinggas. Frankrijk, Spanje, Groot-Brittannië, Nederland en Polen waren in de maand april 2022 goed voor 54,1% van de totale Amerikaanse LNG exporten.
Vanaf halverwege juni is het aanbod vanuit Rusland fors verlaagd. Het jaarlijkse onderhoud van Nordstream zal de toevoer twee weken lang volledig stilleggen. Europa heeft nog maar weinig tijd om de gasbuffers voor de winter aan te vullen. Vandaar de invoer van record hoeveelheden Amerikaanse LNG. De hoge spotprijs in Europa heeft flexibele leveranciers voldoende stimulans gegeven hun Aziatische bestemming te wijzigen naar een Europese. Analisten beweren echter dat alleen LNG-import het Russische pijpleidinggas niet volledig kan vervangen.
Vorige week ging het aandeel van Duits nutsbedrijf Uniper fors onderuit na al gehalveerd te zijn eerder dit jaar. Nadat het bedrijf haar toekomstverwachtingen naar beneden moest bijstellen en mogelijk een bailout verzoek moet doen bij de Duitse overheid, daalde op donderdag 30 juni daalde de aandeelkoers met 20%. Het risico is aanwezig dat het bedrijf omvalt. Javier Blas van Bloomberg zegt dat het verlies 11 miljard euro zou kunnen zijn op jaarbasis als Uniper moet blijven kopen op de spotmarkt. Mogelijk doen andere nutsbedrijven hetzelfde en is er het risico op een domino-effect van omvallende bedrijven.
Prijs TTF gas leverjaar 2023 (eur/MWh) – dag candle chart, log scale
Steenkool
De Russische economie ondervindt momenteel ongekende druk met meer dan 10.000 opgelegde sancties op het land, haar burgers en bedrijven. Ondanks deze sancties en demonisering van alles dat Russisch is, blijven de grootste landen (op basis van bevolking en economie) zich aanpassen aan de huidige omstandigheden. Ze negeren de ‘virtue-signaling’ en zorgen voor een sterker wordende roebel en een overschot op de Russische handelsbalans. De sancties tegen Russische olie hebben geleid tot een recordtekort op de Amerikaanse handelsbalans.
Indiase industriëlen hebben geen probleem om met Poetin te handelen voor belangrijke grondstoffen. Het meest recente voorbeeld komt van UtraTech Cement, de grootste cementproducent van India. UtraTech importeert een vracht Russische kolen en betaalt hiervoor met Chinese Yuan. Het toenemend gebruik van de yuan als internationaal betaalmiddel zou Moskou kunnen helpen de effecten van de westerse sancties te verlichten. Het draagt ook bij aan het internationaliseren van de yuan.
India heeft een roepie betalingsmechanisme met Rusland proberen op te zetten, maar dit is nog niet gematerialiseerd. Chinese bedrijven gebruiken de yuan al jaren voor handelsvereffeningen met Rusland. Een BRICS-gebaseerd betalingssysteem zou de ultieme uitdaging zijn voor de hegemonie van de dollar.
De ongelooflijk slechte timing van EDF’s crisis wordt verergerd door het lagere Russische gasaanbod naar de EU. Hierdoor zijn Duitsland, Italië, Oostenrijk en Nederland genoodzaakt tot een “bitter and reluctant return to coal.” Het wordt steeds lastig om kolen uit te faseren ook al heeft Frankrijk haar nucleaire vloot weer snel operationeel, wat onwaarschijnlijk is op dit moment. Zeker als Rusland de toevoer van aardgas volledig stopzet. Hiervoor waarschuwt het International Energy Agency (IEA). Andere landen zoals Roemenië, zullen hun eigen nucleaire opwekcapaciteit gaan regelen de komende jaren. Het lijkt weer een topjaar te worden voor kolen en een stap terug voor de wereldwijde emissiedoelstellingen.
Prijs ICE Coal leverjaar 2023 (usd/t) – dag candle, log scale
Emissierechten
De IEA roept de wereld op om de nucleaire capaciteit te vergroten. Het agentschap zegt dat deze capaciteit de komende drie decennia zou moeten verdubbelen om de netto nul-doelstellingen te halen en de onafhankelijkheid van energie moet verzekeren. Een IEA-ambtenaar zei ook dat de energiecrisis een unieke gelegenheid biedt voor een nucleaire wederopstanding.
In het meest recente IEA-rapport ‘Nuclear Power and Secure Energy Transitions’ wordt beschreven dat een uitbreiding van de nucleaire capaciteit nodig is om de duale doelstellingen van leveringszekerheid en nul CO2 te behalen. Om netto nul emissie te bereiken zal de nucleaire capaciteit moeten stijgen van de huidige 413 Gigawatt (GW) naar 812 GW tegen 2050. De ‘ontwikkelde’ economieën beheren 70% van de wereldwijde nucleaire capaciteit. De vloot veroudert sneller door uitgestelde investeringen en projecten die hun budget overschrijden. De IEA schat dat ongeveer 260 GW, ofwel 63% van de kerncentrales in de wereld meer dan 30 jaar oud is. Deze kerncentrales lopen tegen de einddatum aan van hun oorspronkelijke operationele vergunningen. In de dertiger jaren van deze eeuw is er een jáarlijkse uitbreiding van 27 GW aan nucleaire capaciteit nodig, alleen al ter vervanging van de gesloten centrales.
Prijs Emissierechten – december 2022 contract EEX (eur/t) – dag candle, log scale
COMCAM – analyse op maat
Onze analyse geeft op hoofdlijnen een aantal ontwikkelingen aan die impact hebben op de energieprijzen. Een uitgebreidere analyse bieden we aan als losse dienst. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving.
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.
Een uitgebreidere analyse bieden we aan op maat. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving. Meer weten?