Energie-marktanalyse 7 juni 2022
IEA: Huidige energiecrisis is veel groter dan olieschok in zeventiger jaren
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.
Ga direct verder naar
> Introductie > Ruwe olie > Elektriciteit > Aardgas > Steenkool > Emissierechten
Introductie
Volgens het IEA is de huidige energiecrisis veel groter dan die van de zeventiger jaren. De energiecrisis begon vorig jaar herfst, maar de Russische invasie heeft de angst op verstoringen van het Russisch energieaanbod vergroot. Niet in de laatste plaats door de restrictieve sancties die opgelegd zijn. Vorige week besloot de EU om de import van Russische olie de verbieden en voor het moment alleen pijpleiding olie uit te zonderen van de sancties. Dit zal een krappe olie- en productmarkt verder verkrappen.
De wereld, vooral Europa, zal een zomer tegemoet gaan van tekorten in benzine, diesel en kerosine, aldus de IEA. De vraag naar brandstof zal toenemen als het vakantieseizoen in Europa en Amerika grotendeels van start gaat. De verandering van ruwe oliestromen in combinatie met een verlaagde wereldwijde raffinagecapaciteit leidt tot lage productvoorraden. De wereldwijde raffinagecapaciteit is nu een aantal miljoen vaten per dag lager dan voor de lockdowns in 2020. De raffinagecapaciteit is ook beperkt omdat Westerse kopers niet langer Russisch vacuum gas oil (VGO) en andere halffabricaten kopen die nodig zijn voor het raffineren van ruwe olie in benzine, diesel en kerosine.
In Amerika en Europa gaan stemmen op om de overwinsten van energiebedrijven te gaan belasten. Berlijn heeft afgelopen maand een wetswijziging aangenomen die het mogelijk maakt de controle van kritische energiebedrijven over te nemen, een laatste redmiddel als het gasaanbod vanuit Rusland stopt. Het gas dat Duitsland nodig heeft en essentieel is voor de productie van staal, plastics en auto’s. Duitsland denkt nu na over het in praktijk inzetten van de maatregel. De gevolgen van een dergelijk beleid zijn in ieder geval meer aanbodbeperkingen, hogere grondstofprijzen, inflatie, hogere kosten van kapitaal en sociale onrust.
Ruwe olie
OPEC+ verhoogt haar maandelijkse quota in de zomermaanden met 50%, een gebaar van verzoening met Amerika die tegelijkertijd Rusland in het hart van het kartel houdt. De productieverhoging moet komen van Saoedi-Arabië, de VAE en Irak. De verhoging betekent geen algemene stijging van de OPEC+ productie targets die eerder genoemd zijn om op pre-lockdown niveaus terug te komen tegen eind september 2022. De versnelling van de OPEC+ productie kan de inflatie in de zomermaanden wat verlichten. Bank of America (BofA) ziet beperkt opwaarts potentieel in raffinagebenutting.
Pijpleiding olie wordt vooralsnog uitgezonderd van de EU-embargo. Het grootste deel van de Russische import via pijpleiding is bestemd voor Duitsland en Polen, die aangegeven hebben van de Russische olie af te willen ongeacht EU-actie. Dit zal leiden tot 90% minder Russische import tegen het eind van 2022. JP Morgan is het eens met Bank of America en schrijft dat de beslissing van het oliekartel om de productie naar voren te halen onvoldoende zal zijn om verschil te maken op de wereldwijde oliebalans.
De EC heeft aangegeven dat een olieprijsplafond alleen in noodgevallen gebruikt wordt, bijvoorbeeld als Rusland al het gas afsluit naar de EU. Een prijsplafond zou de klimaatdoelen in gevaar kunnen brengen, omdat het de consumptie van fossiele brandstoffen aanmoedigt. Er lijkt steun te zijn voor een aardgaskartel. Het plan van een consumentenkartel op olie stuit op tegenstand van Nederland en Duitsland, twee van de grootste importeurs van Russische olie. Volgens denktank Bruegel hebben de vier grootste EU-economieën Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje elk € 20 tot € 30 miljard uitgegeven om de energieprijzen kunstmatig omlaag te brengen. Deze subsidies worden echter als minder dan ideaal gezien, omdat ze Moskou helpen financieren, de overheidskas leegtrekken en milieuschade toebrengen.
Prijs Ruwe olie – Brent augustus 2022 ($/barrel) – dag cloud candle, log scale
Elektriciteit
North American Electric Reliability Corporation gaf een rapport uit over mogelijke problemen in het Amerikaanse elektriciteitsnet door onvoldoende opwekcapaciteit op dezelfde dag dat een grote kerncentrale in Michigan werd gesloten. Deze sluiting zal emissies verhogen, betaalbaarheid van energie reduceren en de schokbestendigheid en betrouwbaarheid van het Amerikaanse elektriciteitsnet verminderen.
Volgens de Zwitserse netbeheerder Elcom zal het aanbod van elektriciteit in Zwitserland de komende winter onzeker blijven. De Zwitserse nucleaire elektriciteitsopwekking zou niet alleen lager kunnen zijn, maar vooral Frankrijk zal minder elektriciteit kunnen exporteren. Zwitserland zal een volume van 4 gigawatt uur moeten importeren uit Duitsland, Oostenrijk en Italië. De mogelijkheid van deze landen om te exporteren zal sterk afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van fossiele brandstoffen, vooral aardgas. Volgens de meeste leveranciers in Zwitserland zullen huishoudens 20% meer moeten betalen voor elektriciteit.
De prijsstijging wordt volgens Elcom veroorzaakt door de prijsstijgingen van gas, kolen en carbon. Ook de lagere nucleaire opwek in Frankrijk speelt hier een rol.
Prijs Baseload Elektriciteit leverjaar 2023 (eur/MWh) – week candle, log scale
Aardgas
Miljoenen Britse huishoudens zouden deze winter te maken kunnen krijgen met stroomonderbrekingen als Russische aardgasleveringen naar Europa worden stopgezet volgens de Times.
De Amerikaanse export van LNG naar Europa is in het eerste kwartaal van 2022 met 87% toegenomen ten opzichte van dezelfde periode in 2019. De Amerikaanse gasprijs is fors gestegen door de hoge export en begint net als de benzineprijs de koopkracht uit te hollen. De EU-sancties hebben de wereldwijde energiestromen hervormd. Gashandelaren als Britse Shell, Franse TotalEnergies en Chinese Unipec zijn druk bezig voldoende LNG-tankers veilig te stellen.
Volgens Poetin is de beslissing van de Fed om record hoeveelheden geld te drukken, de hoofdoorzaak van de huidige voedsel- en energiecrisis. Ook de Europese afhankelijkheid van hernieuwbare energie en korte termijn gascontracten hebben bijgedragen aan de prijsstijgingen.
De Amerikaanse gas fundamentals blijven bullish door lage voorraden, dalende productie en hoge koeling vraag door bovengemiddelde temperaturen. De prijs voor levering in juli steeg afgelopen maandag met 9,5% tot $9,34 per mmbtu. De stijgende trend in temperatuur wordt deze zomer vooral verwacht in staten zoals Texas, aldus netbeheerder ERCOT.
Prijs TTF-gas leverjaar 2023 (eur/MWh) – dag candle cloud chart, log scale
Steenkool
Ondanks de schone toekomstvisie van vice-president Kamala Harris blijft de wereld voorlopig nog kolen stoken. De kolenprijs blijft ondersteund door de rest van het energiecomplex. Sancties en omleidingen van toeleveringsketens zullen de prijs op een hoog niveau houden. Technisch wordt de prijs ook ondersteund door de dagelijkse en wekelijkse cloud. Ook de lagging lijn – die 30 dagen in het verleden wordt geprojecteerd – staat in beide tijdframes boven de cloud. Dit betekent dat er geen reden is om deze markt short te gaan.
Prijs ICE Coal 2023 (usd/t) – dag candle, log scale
Emissierechten
Hernieuwbare energie en duurzame toekomst klinken goed. Een transitie van een dichte energievorm naar een minder dichte energievorm is in de geschiedenis van de mensheid nog niet eerder voorgekomen. De omgekeerde transitie heeft in het verleden het volgende gebracht:
- Hogere productiviteit
- Lagere inflatie
- Stijgende levensstandaard
Door nu het omgekeerde te doen, zal het resultaat een lagere productiviteit en dus hogere inflatie en een afnemende levensstandaard zijn.
De opwek met zonnepanelen is afhankelijk van de hoeveelheid zon en produceert elektriciteit op momenten die niet overeenkomen met de vraag, waardoor de prijs negatief kan zijn. Het is daarom zinvol om hernieuwbare energie vanuit een investeringsperspectief te bekijken en opslag- en transportkosten mee te nemen. Hierdoor wordt de ratio Energy Return On Investment (EROI) verkregen die een werkelijk beeld geeft van de totale kosten. Als de toekomstige EROI lager is dan elke voorgaande EROI van elektriciteit door kostbare, minder effectieve energiebronnen met een lagere dichtheid, dan kunnen een lagere productiviteit, hogere inflatie en lagere levensstandaard verwacht worden.
De laatste tijd is er een flinke uitstroom uit ESG-investeringen. Ook was er een inval bij Deutsche Bank en haar asset managementtak DWS Group in Frankfurt wegens greenwashing, dan wel het groener en duurzamer aanprijzen van financiële producten die dat in werkelijkheid niet zijn.
Op de jaarlijkse vergadering van het World Economic Forum in Davos zei voorzitter Emmanuel Faber van de International Sustainability Standards Board te werken aan institutionalisering van het wereldwijde ESG-raamwerk. Het WEF-circus wil fundamenteel de vraag veranderen door het wijzigen van consumentenvoorkeuren, terwijl het aanbod ook fundamenteel wordt veranderd door producenten te vermorzelen die zich niet bij het team aansluiten.
Volgens president Joe Biden bevindt Amerika zich in een “ongelooflijke transitie” die de weg zal vrijmaken voor een groene economie. Mogelijk refereert hij met de kracht term “incredible” naar de hoge kosten van deze transitie voor de consument. De Amerikaanse dieselprijs is bijvoorbeeld in één jaar met 70% gestegen. Om maar niet te spreken over de gascrisis en het tekort aan kunstmeststoffen die een wereldwijde voedselcrisis kan veroorzaken
Prijs Emissierechten – dec-22 contract EEX (eur/t) – dag candle, log scale
COMCAM – analyse op maat
Onze analyse geeft op hoofdlijnen een aantal ontwikkelingen aan die impact hebben op de energieprijzen. Een uitgebreidere analyse bieden we aan als losse dienst. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving.
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.
Een uitgebreidere analyse bieden we aan op maat. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving. Meer weten?