Ik heb een:

Energiemarkt analyse 31 januari 2023

Europa diversifieert dieselbronnen voordat EU-verbod in werking treedt.

Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.

 

Ga direct verder naar

> IntroductieRuwe olieElektriciteitAardgas > Steenkool > Emissierechten > Hernieuwbaar

Introductie

“Europe will enter the post-Russian diesel world relatively well supplied. A rush for Russian diesel imports in Q3 2022 combined with a warmer European winter and well supplied natural gas has softened the diesel supply shock and panic buying witnessed in October 2022.” – Vortexa via Argus

In de aanloop naar het EU-verbod op overzeese importen van geraffineerde producten, haalt Europa tegenwoordig een groter volume diesel uit Amerika en Saoedi-Arabië dan voorheen. Toch blijft Europa de grootste koper van Russische diesel, aldus Anadolu Agency.

Door het EU-verbod per 5 februari zal Moskou op zoek moeten gaan naar een afnemer van ongeveer 1 miljoen vaten per dag (bpd) aan Russische diesel, nafta en andere brandstoffen. Meer dan de helft van deze brandstofexport richting de EU bestaat uit diesel. Europa heeft dan ook degelijke voorraden kunnen opbouwen. Volgens het meest recente Oil Market Report van de International Energy Agency (IEA) bereikte de Russische dieselexport in december een meerjarig hoogtepunt van 1,2 miljoen bpd, waarvan 60% met bestemming Europa.

Europa zal naar verwachting nog een grote hoeveelheid van ruwweg 600.000 bpd diesel importeren voor het embargo van kracht wordt. Na 5 februari zullen de dieselmarkten en productstromen wereldwijd veranderen. Rusland moet een nieuwe exportbestemming vinden. En Europa moet een hoger aanbod uit Amerika, het Midden-Oosten en Azië zekerstellen. Deze maand verwacht Europa de hoogste volumes Amerikaanse diesel en gasolie te ontvangen in 2 jaar tijd, aldus Vortexa.

“With the latest PMI numbers in US, Europe and the U.K. showing signs of weakness despite lower energy prices, some doubt is creeping in around any sort of rebound in economic activity.” – Michael Hewson

Ruwe olie

De prijs handelde afgelopen week binnen een bandbreedte van $ 4. Na een zevenweeks hoogtepunt van West Texas Intermediate (WTI) op $ 79 en een Brent prijs van bijna $ 90 per vat. De prijs corrigeerde dinsdag na bekendmaking van zwakke data, die de kans op een ‘zachte landing’ van de economie verkleinen.

De prijs is twee weken lang gestegen door optimisme rondom de Chinese heropening en een gematigde olieproductie van OPEC+.  Naast het EU-embargo zal de G7-prijslimiet ook toegepast worden op Russische olieproducten.

Amerika zag afgelopen weken een buitengewoon hoge aangroei in de voorraden ruwe olie. De contango in de forward curve is hier de oorzaak van. Hierdoor wordt het aantrekkelijker om Amerikaanse olie op te slaan dan het te verschepen. Reuters wijst erop dat de uitval van raffinagecapaciteit het brandstoftekort heeft verergerd.

Portfolio investeerders kopen weer agressief termijncontracten en opties in petroleum. De snelheid van accumulatie is de hoogste in meer dan twee jaar door de verwachting dat de neerwaartse beweging in de wereldwijde business cyclus is afgevlakt.

Deze plotselinge draai lijkt te zijn gedreven door de combinatie van een lage initiële positionering en een verrassend snelle stijging van het vertrouwen in de vooruitzichten voor de wereldeconomie en olieconsumptie. Recente inflatiecijfers laten een afname van de prijsstijgingen zien. Dit heeft de verwachting gevoed dat rentes en dus de leenkosten niet verder zullen stijgen. Door sterk gedaalde prijzen van elektriciteit en gas, wordt verwacht dat zowel Europa als Amerika een formele recessie kunnen afwenden in 2023. China lijkt nu ook haast te hebben met het heropenen van de economie na drie jaar onderbrekende en verstorende lockdowns.

Prijs Ruwe olie – Brent maart 2023 ($/barrel) – week cloud candle, log scale

“We will need more electric power in the future. That’s a fact. And 6% can be a lot to miss when there is nothing new [to replace it]. We’d be losing 6% when we really will need more.” – Scholz

Elektriciteit

Door de energiecrisis is de publieke opinie rond nucleaire elektriciteit in Duitsland gewijzigd. De Duitse Groene Partij en Sociaaldemocraten hebben zich lange tijd hard gemaakt voor het afschaffen van deze energievorm, die de voorkeur zou moeten hebben boven het verbranden van kolen. Decennialang heeft Duitsland een haat-liefde verhouding gehad met nucleaire elektriciteit. De huidige drie centrales produceren 6% van het elektriciteitsaanbod. In de negentiger jaren van de vorige eeuw werd nog 1/3de van het aanbod opgewekt door de inzet van 19 nucleaire centrales.

De laatste Duitse kerncentrale werd in 2002 gebouwd. Destijds waren er, onder druk van de Groenen, plannen om bestaande centrales uit te faseren in de decennia daarna. Het tij keerde in 2010 nadat de liberale FDP en de conservatieve Christendemocraten aan de macht kwamen. Zij besloten het gebruik van nucleaire energie in Duitsland met 14 jaar te verlengen. De Fukushima-ramp gooide roet in het eten. Berlijn keerde terug naar het oorspronkelijke plan om eind 2022 alle centrales afgeschakeld te hebben. Door de oorlog in Oekraïne heeft behalve Duitsland ook de rest van het continent haar energiezekerheid moeten heroverwegen.

Nog niet zo lang geleden waren Duitsland en Rusland majeure energiepartners. Het grootste deel van de Duitse import van gas en olie kwam uit Rusland. Nu op korte termijn alternatieve energiebronnen gevonden moeten worden, zal de strategie van nucleaire uitfasering opnieuw tegen het licht worden gehouden. Het publiek is het hiermee eens. Was de meerderheid voorheen voor uitfasering, nu heeft meer dan 80% de voorkeur voor het verlengen van de levensduur van de bestaande nucleaire reactoren.

Nucleaire elektriciteit is de energiebron die de voorkeur geniet boven een terugval op kolen. Volgens de in Nederland gevestigde antinucleaire groep WISE, produceren nucleaire centrales 117 gram CO2-emissie per kilowattuur. Veel minder dan verbranding van bruinkool waarbij meer dan 1.000 gram CO2 per kWh wordt geëmitteerd.

Pakistan had vorige week te maken met een bijna volledige stroomonderbreking. Een groot deel van de 230 miljoen inwoners zat 12 uur zonder water of elektriciteit. Een significant energietekort is één van de belangrijkste oorzaken van de huidige economische crisis.

Het land spaart energiekosten door de elektriciteit gedurende de nacht uit te schakelen. Het gebruik is in de nachturen erg laag door de milde winters. Het probleem ontstond toen technici het elektriciteitssysteem probeerden te rebooten. De infrastructuur was niet in staat het gehele netwerk tegelijkertijd op te starten. Een fluctuatie in spanning dwong ingenieurs het elektriciteitsnet af te sluiten, aldus de energieminister. 

Het is een wereldwijd probleem. Economen en experts op ontwikkelingsgebied waarschuwen al maanden dat Europa niet het werkelijke slachtoffer van de Europese energiecrisis zou worden. Het zijn de import-afhankelijke en arme landen in de ontwikkelingslanden die het meest eronder zullen lijden.

De IEA zegt dat de energiecrisis voor de rest van de wereld nu pas begint. Olie-importerende landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika zullen het hardst worden geraakt, omdat de hoge brandstofprijzen de relatief zwakke valuta verder onder druk zetten. Dit zal de binnenlandse inflatie opdrijven.

Prijs Baseload Elektriciteit leverjaar 2024 (eur/MWh) – week cloud candle, log scale

“Gas storage is up and gas prices are down. Inflation is falling and uncertainty is declining. We can afford to be more optimistic.” – Deutsche Bank AG

Aardgas

     

Een aantal Europese politici en economen slaken een zucht van verlichten na milde temperaturen en hogere LNG-importen die hebben gezorgd voor een bovengemiddelde gasbuffer. Dat heeft deze winter tot nu toe verlichting gebracht. Andere beleidsmakers geloven dat de energy crunch nog vele jaren zal aanhouden.

De economische vooruitzichten voor Duitsland lijken te verbeteren nu de vrees voor een recessie is afgenomen. Reden voor blijdschap in Europa is de dalende prijs van het termijncontract voor de levering van Nederlands TTF-gas in de komende maand.

Het optimisme over de dalende prijzen kan mogelijk van korte duur zijn. Duitsland is nog jaren verwijderd van een volledige vervanging van de Russische leveranties door LNG-verschepingen. Bondskanselier Olaf Scholz vertelde Bloomberg dat de Duitse bevolking een harde les heeft geleerd door de afhankelijkheid van goedkoop Russisch gas. Hij zei dat het land nu haar toeleveringsketens herschikt ter uitbreiding van de LNG-importcapaciteit in de grote havens.

Duitsland heeft haar afhankelijkheid van Russisch aardgas gereduceerd door LNG te importeren uit andere EU-landen. Het land heeft de pijpleidingleveranties vanuit Noorwegen en Nederland verhoogd. Deutsche Bank verwacht dat de gasprijs dit jaar zal fluctueren tussen de € 50 en € 100 per megawattuur.

Na maanden onderhandelen heeft de EU in december besloten een prijslimiet op aardgas in te stellen. De Europese autoriteit Securities & Markets (ESMA) stelt dat de prijslimiet kan zorgen voor aanzienlijke en abrupte veranderingen in de bredere marktomgeving. Dat zou het ordelijk functioneren van de markt kunnen hinderen en de financiële stabiliteit in gevaar brengen. Als het aanbod in gevaar komt, kan de Europese Commissie de prijslimietregel opheffen. Volgens de ESMA blijft het effect van de prijslimiet lastig te voorspellen.

China wordt snel de meest dominante kracht in LNG. De Chinese kopers zijn goed voor 40% van de recente lange termijn LNG-contracten onder de wereldwijde spelers, aldus nieuwszender Nikkei Asia. Volgens Rystad Energy sloot China in 2021 en 2022 koopcontracten af voor bijna 50 miljoen ton LNG per jaar. Het is een openlijke poging om de LNG-markt in een hoek te drijven, ook wel cornering the market genoemd. China heeft haar aankopen via lange termijncontracten verdrievoudigd in slechts 2 jaar tijd.

Om CO2-uitstoot te verminderen, onderzoeken veel landen de mogelijkheid van aardgas die kan dienen als overbruggingsbrandstof. Volgens het Instituut van Energy Economics in Japan zal de jaarlijkse wereldwijde LNG-vraag 488 miljoen ton zijn tegen 2030. Dat is 40% hoger dan in 2020. Het jaarlijkse aanbod blijft hierop achter.

Lange termijncontracten worden gezien als een hedge tegen dit soort verstoringen. De ironie wil dat Amerika al de grootste LNG-leverancier is van China op basis van deze contracten. Tijdens de handelsoorlog in 2019 had Beijing nog een 25% importtarief ingesteld op Amerikaanse LNG. In de jaren daarna is de relatie verbeterd met een aantal grote LNG-deals.

Beijing diversifieert haar leveranciers ten behoeve van energiezekerheid. Naast tanker-LNG importeert China ook aardgas via pijpleidingen. De helft van de Chinese aardgasvraag wordt gedekt door binnenlandse productie. De rest komt uit Rusland en Turkmenistan. LNG wordt ingezet als aanvulling op het totale gasaanbod.

Europa heeft deze les al op een pijnlijke manier geleerd. Terwijl China opkomt als dominante koper van LNG, is de rol van Japan verminderd. In 2021 en 2022 werd minder dan 10 miljoen ton LNG per jaar aan lange termijncontracten gesloten. Japanse nutsbedrijven zijn voorzichtig met grote LNG-contracten door onzekerheden rondom de toekomstige vraag door de decarbonisatiebeweging, de afnemende bevolking en de herstart van nucleaire centrales. Voordat LNG-ontwikkelaars de productie starten met nieuwe projecten, worden lange termijncontracten aangegaan met importeurs voor het zekerstellen van inkomsten om zo de benodigde financiering aan te kunnen trekken.  Japanse gas- en elektriciteitsbedrijven hadden ooit leidende rollen in projecten in Zuidoost-Azië en Australië. Deze functie wordt nu vervuld door Chinese spelers.

De Nederlandse overheid is van plan het Groningen gasveld te sluiten. Dit ondanks het beperkt beschikbare aanbod voor Europa. Groningen is het grootste gasveld in Europa. Volgens Den Haag is het veld gevaarlijk. We gaan niet meer open vanwege de veiligheidsproblemen, zegt Hans Vijlbrief tegen de Financial Times (FT). Het is politiek totaal onhaalbaar. Maar afgezien daarvan ga ik het niet doen omdat het betekent dat je de kans op aardbevingen vergroot, waar ik niet verantwoordelijk voor wil zijn.”

De productie in Groningen is sterk teruggebracht door verhoogde seismische activiteit in de buurt van het gasveld. Er werd vorig jaar nog gespeculeerd over het langer openhouden van het veld door de sterk gestegen gasprijzen en om Russisch pijpleidinggas te vervangen. Vijlbrief is hierover duidelijk: “Het is heel, heel simpel: iedereen die enige kennis heeft van aardbevingsgevaar, zegt me dat het echt heel gevaarlijk is om daar te blijven produceren. Ik ben er vrij zeker van dat het verstandig is om het te sluiten.” Sinds de tachtiger jaren waren er per jaar zo’n 100 aardbevingen rond Groningen. Die hebben geleid tot meer dan 150.000 schadeclaims. De productie werd vanaf 2013 gereduceerd met de visie het veld uiteindelijk volledig te sluiten.

Prijs TTF gas leverjaar 2024 (eur/MWh) – week cloud candle, log scale

“Although coal supply has increased during the fourth quarter, it is not adequate to meet the unprecedented increase in the demand for electricity.” – Minister van Elektriciteit India

Steenkool

Indiase elektriciteitsproducenten hebben deze winter moeite hun kolenvoorraden op te bouwen. De consumptie neemt sneller toe dan de spoorwegen het vanaf de mijnen kunnen aanleveren. De brandstofvoorraden zijn licht hoger dan vorig jaar rond deze tijd. Toen droeg een onvoldoende kolenaanbod en hoger dan normale temperaturen in maart en april bij aan wijdverbreide blackouts. De voorraden groeien gewoonlijk aan van oktober tot en met maart, als de airconditioning- en koelvraag laag is. Voorraadonttrekking vindt plaats van april tot en met september, als de koelvraag hoog is en mijnproductie gehinderd wordt door de moessonregens.

Thermische elektriciteitsproductie, voornamelijk uit kolen, nam toe met 19 miljard kilowattuur ofwel 7,3% tussen oktober en december 2022, vergeleken met dezelfde periode in 2021. De mijnproductie is met 18 miljoen ton gestegen over dezelfde periode, ofwel 9%. Het kolenvolume dat daadwerkelijk via spoor wordt getransporteerd richting nutsbedrijven was slechts 1 miljoen ton hoger, minder dan 1%. Het aantal kolentreinen (rakes) lag rond het gemiddelde van rond 255 per dag tussen oktober en december 2022.

Het ministerie van elektriciteit zegt dat het tijd zal kosten de logistieke beperkingen op het spoornetwerk aan te pakken. De consumptie van elektriciteitsproducenten ligt 100.000 tot 300.000 ton per dag hoger dan de hoeveelheid die arriveert vanuit de binnenlandse mijnen. Om tekorten te voorkomen, heeft het ministerie de producenten aangespoord meer kolen te importeren en deze te mengen met binnenlandse productie.

Het oplossen van bottlenecks op het spoor en het versnellen van importen zullen van belang zijn voor het zeker stellen van voldoende brandstof. Vooral in de perioden van pre-moesson (maart-mei) en post-moesson (september-oktober) wanneer de tekorten het hoogst zijn.

Het beperken van broeikasgassen is nauwelijks topprioriteit voor een Europa in energiecrisis. Volgens een rapport van de Observer Research Foundation veroorzaakte het conflict in Oekraïne een dusdanig hoge LNG-prijs dat kolen de enige optie was voor afschakelbare en betaalbare elektriciteit in een groot deel van Europa. Ook de lastige markten in West-Europa en Noord-Amerika die expliciet beleid hebben geformuleerd om kolen uit te faseren.

Volgens de Washington Post worden kolencentrales en mijnen die 10 jaar geleden werden gesloten, gerepareerd om weer online te gaan. Duitsland zal naar verwachting ten minste 100.000 ton kolen per maand verstoken in de winter. Dat is een grote U-bocht gezien de Duitse doelstelling om met kolen geproduceerde elektriciteit tegen 2038 volledig uit te faseren.

Andere landen zoals Oostenrijk, Polen, Nederland en Griekenland zijn ook hun kolencentrales aan het herstarten. Ondertussen is de Chinese kolenimport fors toegenomen omdat elektriciteitsproducenten meer aankopen voor de piek van de elektriciteitsvraag in de zomer. China heeft de meeste operationele kolencentrales met een aantal van 3.037. Duitsland beschikt over 63 centrales. 

Deze situatie heeft geleid tot een toenemende kolenconsumptie waarbij niveaus bereikt kunnen worden die in een decennium niet meer zijn gezien. Toch zal de groei gelimiteerd zijn doordat er geen investeringen worden gedaan zijn om nieuwe kolencentrales te bouwen. Dat maakt de kolenmarkt nog krapper, waardoor de energiebron in de categorie ‘outperforming’ zal blijven. Thermische kolen, gebruikt voor de elektriciteitsproductie, is met 170% in prijs gestegen sinds eind 2021. De grootste winst werd geboekt na de Russische invasie van Oekraïne.

Prijs ICE Coal leverjaar 2024 (usd/t) – week cloud candle, log scale

“Global CO2 emissions have increased 44% in the past two decades – China accounts for 68% of the world’s rise. Climate goals without capital discipline won’t matter.”

Emissierechten

Grondstoffen zullen komende jaren beter gaan presteren dan aandelen. Deze verwachting bevestigt een verschuiving van het Westen, gebaseerd op een ongezond en schuldenoverladen systeem, naar het Oosten en Zuiden, gebaseerd op grondstoffen. Deze beweging zal voornamelijk leunen op het gebruik van fossiele brandstoffen in de betrokken landen.

Fossiele brandstoffen produceren momenteel 83% van de wereldwijde energie. Volgens voorspellingen is het onwaarschijnlijk dat dit percentage omlaaggaat de komende 50 jaar. Door de toenemende kosten van energieproductie zal de fossiele brandstofoutput tegen 2048 met 26% zijn gedaald. De toename van nucleaire en hernieuwbare bronnen zal deze daling niet kunnen compenseren. Als de wereld stopt met fossiele brandstoffen, zal de wereldeconomie bezwijken. Het is duidelijk dat de wereld afhankelijk blijft van fossiele brandstoffen om het ineenstorten van de economie en de bevolking te vermijden.

Prijs Emissierechten – Dec-23 contract EEX (eur/t) – week cloud candle, log scale

Hernieuwbaar

Claims dat hernieuwbare energie, zoals zonnepanelen, de goedkoopste manier zijn om elektriciteit op te wekken zijn gebaseerd op creatieve accounting methoden. Deze methoden nemen namelijk maar een klein deel van de uitgaven mee in de totale calculatie om zonne-energie te integreren en op het net te krijgen. Veel bijkomende kosten worden genegeerd. Als deze verborgen kosten worden meegewogen, is zonne-energie veel duurder dan bestaande kolen, aardgas en nucleaire centrales.

Een gebruikelijke manier om de kosten in te schatten van het genereren van elektriciteit is de Levelized Cost of Energy (LCOE). De LCOE is een schatting van de lange termijn gemiddelde kosten van het produceren van elektriciteit door een centrale. In dat geval worden ook de kosten van de centrale meegenomen, zoals die voor de bouw en het beheer, brandstofkosten en de leenkosten van geld. Deze kosten worden gedeeld door de hoeveelheid opgewekte elektriciteit in megawattuur gedurende de economische levensduur. Subsidies reduceren niet de onderliggende kosten van zonne-energie. Hierdoor worden de kosten doorgeschoven naar de belastingbetaler. Dan is er ook nog de intermittency, ofwel de variabiliteit in de productie, door de zonafhankelijkheid. Als bijvoorbeeld een zonnepark 22% van haar potentiële output opwekt, betekent het dat er 450 megawatt (MW) geïnstalleerd moet worden om gemiddeld 100 MW elektriciteit in een jaar te genereren.

Voor het bereiken van de volledige potentiële output is dus een aanzienlijke overcapaciteit vereist. Er is een groter oppervlak nodig, meer transmissielijnen om deze panelen aan het net te koppelen en de elektriciteit te transporteren naar waar het nodig is. Deze kosten, waaronder de kosten van land, kabels en andere apparatuur worden doorgegeven aan de consument in de vorm van een hoger tarief. Deze transmissiekosten worden doorgaans niet meegenomen in de LCOE-berekening. Daarnaast zijn aardgascentrales of dure nieuwe batterijopslagfaciliteiten nodig om elektriciteit te leveren als de zon niet schijnt. Elke nacht dus.

Er moet dus worden betaald voor twee elektriciteitssystemen: één die werkt als de zon niet schijnt, en een ander systeem voor dagen met zon. Het is één van de redenen dat sommige wind- en zonprojecten worden stopgezet in Amerika. Volgens een rapport van Wood Mackenzie is de hoeveelheid geïnstalleerde nieuwe zoncapaciteit in 2022 met 40% gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar.

S&P Global Market Intelligence stelt dat ontwikkelaars slechts 501 MW aan nieuwe windcapaciteit hebben toegevoegd tussen juli en september 2022. Een afname van 22% ten opzichte van het derde kwartaal in 2021. Hoge kosten worden als reden gegeven. De Midcontinent Independent System Operator (MISO) cancelde 245 hernieuwbare energieprojecten, die ver in hun ontwikkelingsfase waren, in de vier jaar tussen januari 2016 en juli 2020. Deze 245 projecten waren goed voor 40% van alle projecten van de organisatie in die periode. 

Volgens MISO waren problemen met congestie en gerelateerde kosten om het netwerk te upgraden, de belangrijkste redenen achter het stopzetten van de projecten. Het Institute of Energy Research (IER) bevestigt dit. Naast de hoge kosten blokkeren lokale bewoners steeds vaker de komst van zonnepanelen en windturbines in hun buurt. Tot slot had het verbod op de import van bepaalde onderdelen uit China ook een negatieve impact op de implementatie van hernieuwbare energieprojecten.

De Biden regering heeft de transitie naar groene energie sterk gestimuleerd met de Inflation Reduction Act die afgelopen augustus werd getekend. Hierdoor werd er volgens de American Clean Power Association in het vierde kwartaal 2022 voor meer dan $ 40 miljard in zon-, wind- en batterijprojecten aangekondigd. Dit is ruwweg vergelijkbaar met de totale investeringen in dergelijke hernieuwbare projecten in 2021.

Een serie windturbine failures haalt een belangrijke hoeksteen weg vanonder de groene energiebeweging, aldus een rapport van Bloomberg. Er is nog niemand gewond geraakt. De ongewenste trend van slecht functioneren is in Amerika en Europa zichtbaar, waaronder uitval en totale structurele instortingen. Opvallend is dat de meest recent gebouwde windturbines verantwoordelijk zijn voor de laatste reeks slachtoffers.

Afgelopen zomer klapte een GE-turbine die net was geïnstalleerd, in twee delen uiteen. Binnen een week faalde eenzelfde model in Colorado. Het falen blijft niet beperkt tot een enkele fabrikant of model. De drie grootste Westerse fabrikanten, GE, Vestas Wind Systems en Siemens krijgen te maken met extra kosten van honderden miljoen dollars. De drie bedrijven bevestigen dat ze onder grote druk snel krachtigere turbines hebben geïntroduceerd, wat tot de failures heeft geleid, schrijft Bloomberg. Naar verwachting zal de hogere frequentie van claims de verzekeringspremies omhoogstuwen. Naast ontwerpfouten zijn windturbines ook altijd onderhevig aan natuurkrachten, met blikseminslagen die vaak veel schade veroorzaken.

COMCAM – analyse op maat

Onze analyse geeft op hoofdlijnen een aantal ontwikkelingen aan die impact hebben op de energieprijzen. Een uitgebreidere analyse bieden we aan als losse dienst. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving.

Op deze analyse rust auteursrecht van COMCAM. Teksten mogen niet worden overgenomen, gekopieerd, openbaar mogen worden gemaakt of verveelvoudigd worden, zonder expliciete toestemming van COMCAM. Ook bij citaten of gedeeltelijke overnames is dit niet toegestaan.