Energiemarkt analyse 4 april 2023
Hoe houden we zicht op energiezekerheid in een tijd van energieoorlogen?
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze marktanalyses.
Ga direct verder naar
> Introductie > Ruwe olie > Elektriciteit > Aardgas > Steenkool > Emissierechten > Hernieuwbaar
Introductie
Op 14 februari 1945, had president Franklin Delano Roosevelt op een Amerikaans oorlogsschip in het Suezkanaal een ontmoeting met de Saoedische koning Abdul Aziz Ibn Saud, om toegang tot de grote Saoedische reserves veilig te stellen. Afgelopen november moest president Joe Biden met lege handen huiswaarts keren. Deze dans van Amerika met Saoedi-Arabië toont aan hoe energiezekerheid en nationale veiligheid met elkaar verweven zijn in het denken van Amerikaanse beleidsmakers sinds de Tweede Wereldoorlog.
Energiezekerheid is nu afhankelijk van onzekere veranderingen die abrupt, tumultueus en diep verstorend kunnen zijn. Vóór de Russische invasie van Oekraïne werd het wereldwijde energielandschap gekenmerkt door een aantal coöperatieve initiatieven, zoals de Consumenten-Producenten dialoog, samenwerking op de gebieden van wereldwijde energievoorziening en emissiereductie. De invasie heeft dit proces beëindigd. Nieuwe initiatieven zijn ontketend, waarbij energie nu meer als politiek wapen wordt ingezet.
Dit heeft de geboorte ingeluid van een nieuw tijdperk in de energie-oorlog:
(1) vervang Russische energie door importen uit Amerika, Noorwegen, Qatar, Azerbaijan en andere landen.
(2) vergroot investeringen in hernieuwbare energie, met als lange termijn doelstelling een reductie van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen als voornaamste energiebron in de komende twee decennia.
Dit is een lange termijnstrategie en heeft mogelijk weinig onmiddellijk effect. Alles wijst erop dat fossiele brandstoffen, met name aardgas, het grootste deel van de energieconsumptie zullen leveren in veel delen van de wereld in de komende drie decennia. Ondanks het huidige momentum en de investeringen in de energietransitie.
De geschiedenis leert ons dat de controle over fossiele brandstoffen dictators wereldwijd de macht geeft oorlog te voeren met hun buren om energie-assets in te zetten als politiek wapen. En zo concessies af te dwingen bij hun tegenstanders in het buitenland. Dan wel het te gebruiken om de democratische rechten van hun burgers in te beperken.
Veel autoritaire regimes doen beiden. Zolang de correlatie bestaat tussen autocratieën en petro-economieën, dient het als een andere katalysator voor energie onzekerheid. Ook wel de rescource curse genoemd. De vroege ontwikkelingsstadia van groene energie geven tot nu toe aan dat de resource curse ontlopen kan worden. Dit kan zolang hernieuwbare energie diverse en meerdere energiebronnen levert met een meer verspreide controle en een lagere carbon footprint.
“It is unfortunate it has come to this given the likely impact of a continuing supply disruption on oil prices and at a fragile time in global financial markets.” – Bijan Mossavar-Rahmani, directie DNO
Ruwe olie
De ruwe olieproductie vanuit OPEC daalde in maart met 70.000 vaten per dag (bpd) ten opzichte van februari. Op basis van tanker tracking gegevens produceerden de 13 OPEC-leden in maart 28,9 miljoen bpd. De grootste drivers van de lagere OPEC-output waren Angola en Irak. Angola die al ver onder haar quota produceert, zal nog minder gaan produceren door onderhoud van het Dalia olieveld. Irak stopte op 25 maart met de export vanuit het semiautonome Koerdistan via een pijpleiding door Turkije en de Turkse haven van Ceyhan.
Turkije heeft een gezamenlijke afspraak geschonden. De Koerdische Regionale Overheid (KRG) mag zonder Iraakse toestemming geen olie meer transporteren naar Ceyhan. Dat heeft de Internationale Kamer van Koophandel in een arbitragezaak besloten.
Diverse buitenlandse oliebedrijven actief in Koerdistan hebben afgelopen dagen aangekondigd dat ze de productie moeten stopzetten omdat de voorraadniveaus tegen de maximumcapaciteit aanlopen. Dit terwijl de export van olie nog steeds stilligt. Het in Noorwegen gevestigde bedrijf DNO ASA, goed voor een kwart van de Koerdische ruwe olie exporten, zei vorige week dat het begonnen is met een orderly shutdown van haar olievelden Tawke en Peshkabir die afgelopen jaar een gemiddelde productie van 107.000 bpd leverden.
De ruwe olie-export vanuit de Kirkuk-velden in Koerdistan, ongeveer 0,4%- 0,5% van het wereldwijde aanbod, wordt verscheept via een Irak-Turkije pijpleiding naar Ceyhan. De olie wordt vervolgens op tankers geladen voor de verkoop op de internationale markten.
Het Witte Huis heeft Irak en Turkije verzocht de exporten te hervatten. Het laatste dat Biden nodig heeft na een bankencrisis en een run op deposito’s is een stijging van de benzineprijs. Ondertussen lijkt OPEC+ vast te willen houden aan de overeenkomst van oktober 2022 om de productie met 2 miljoen bpd te verlagen tot in 2023. De olieprijs was in twee weken weggezakt tot niveaus van 2021 en weer opgeveerd richting $ 80 per vat.
Als meest recente bewijs van grote verschuivingen in wereldwijde krachtsverhoudingen, heeft de Saoedische overheid goedkeuring gegeven aan een gedeeltelijk lidmaatschap als dialoog partner van het door China geleide economische, politieke en veiligheidsblok, de Shanghai Cooperation Organization (SCO). De SCO werd in 2001 opgericht, met China, Rusland, India, Pakistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan en Uzbekistan als volledige leden. Irak zal naar verwachting later dit jaar volledig lid worden. Onder de dialoogpartners bevinden zich Qatar en Egypte, landen die vroeger onder Amerikaanse invloedssfeer vielen.
De beslissing van Saoedi-Arabië komt maanden nadat Chinese president Xi Jinping een bezoek bracht aan het land. Een aantal dagen nadat staatsbedrijf Saudi Aramco twee wereldschokkende aankondigingen deed die een grote push richting China laten zien. De petrochemische gigant wil een raffinaderij van $ 10 miljard in Noordoost-China bouwen met een capaciteit om 300.000 bpd te verwerken. Ook neemt Aramco een 10% aandeel in de Chinese olieraffinaderij Rongsheng Petrochemical. Een equivalent van $ 3,6 miljard en een levering van 480.000 bpd van Arabische olie aan Rongsheng onder een 20-jarige verkoopovereenkomst.
Beide deals zijn goed voor een exportvolume van in totaal 690.000 bpd aan China. Ook heeft China recent toenadering mogelijk gemaakt tussen Saoedi-Arabië en Iran, lange tijd rivalen in het Midden-Oosten. De landen hebben aangegeven de diplomatieke banden volledig te herstellen. Over regionale samenwerking gesproken: Saoedi-Arabië wil ook de diplomatieke relatie met de Syrische overheid verbeteren. Amerika wilde regime change in Syrië en kreeg hierbij eerst nog steun van Saoedi-Arabië.
Deze ontwikkelingen wijzen allen op de afnemende invloed van Amerika, en de toenemende invloed van China. Het groeiende lidmaatschap van SCO zal de weg vrijmaken voor de volgende fase van de-dollarization. Een trend die een belangrijke hoeksteen van Amerikaanse macht dreigt te vernietigen.
Oliegigant Saudi Aramco gokt op een aanhoudende groei van de Chinese olievraag. Ze versterkt haar downstream aanwezigheid en haar marktaandeel in het aanbod van ruwe olie in China, de grootste importeur van olie ter wereld. OPEC+ partner Rusland is zich sinds de Westerse sancties gaan richten op India en China. Het land heeft marktaandeel gewonnen door olie aan te bieden met een hoge korting ten opzichte van internationale benchmarks.
Saoedi-Arabië verkoopt haar olie met lange termijncontracten, dus is verzekerd van een Chinese taartpunt. Maar Rusland zal door de goedkope olie meer Chinese kopers aantrekken die zich niet aan de prijslimieten van de G7 houden. Het was dan ook de grootste leverancier van China in januari en februari. Vorig jaar was Saoedi-Arabië nog China’s topleverancier. De Chinese import van ruwe olie uit Rusland sprong jaar-op-jaar hoger met 23,8% tot 1,94 miljoen bpd in januari en februari 2023. Aldus gegevens van China’s General Administration of Customs, geciteerd door Reuters.
Terwijl Rusland ruwe olie – die wordt geboycot door het Westen – met korting aan China verkoopt, is Saoedi-Arabië bezig met het vastleggen van de lange termijn vraag in China met aandelen in raffinage en petrochemische projecten.
Volgens het International Energy Agency (IEA) en andere voorspellers, is het inzetten op petrochemie een goede lange termijnstrategie in de olie-industrie. De IEA voorspelt dat petrochemie tegen 2030 goed zal zijn voor meer dan een derde van de groei in de olievraag. Tegen 2050 zal dit 50% bedragen wanneer transport verder elektrificeert en het aandeel van benzine en diesel in de totale petrovraag afneemt.
De vraag voor brandstoftankers staat op het hoogste niveau in 10 jaar. Door de sancties op Rusland voegen Azië en het Midden-Oosten raffinagecapaciteit toe ten koste van Amerika en Europa. In 2023 zijn er al 38 brandstoftankers voor middellange afstand besteld. Het hoogste aantal sinds 2013, aldus Bloomberg, op basis van gegevens van schipbroker Braemar.
Tankers moeten nu langere afstanden afleggen door de dislocatie van de wereldwijde handel in brandstoffen. Rusland verkort de routes naar Afrika en Azië door ship-to-ship ladingen. De raffinagecapaciteit zal eind 2023 met bijna 3 miljoen bpd zijn toegenomen met minstens 9 raffinageprojecten die online komen.
Een vier weken durend protest tegen pensioenhervorming heeft de Franse raffinaderijen platgelegd. De Europese olieprijzen zijn onder neerwaartse druk gezet door de verlaagde vraag uit Frankrijk. De stakingen, ook door havenarbeiders, hebben de elektriciteitsvoorziening, raffinage-activiteiten en brandstofleveringen verstoord.
LNG-importterminals zijn gesloten. Er komt dus ook geen LNG binnen bij de vier terminals. Ten minste 17% van de benzinestations mist ten minste één type brandstofproduct, aldus Franse petroleumassociatie UFIP. De raffinagemarges in Europa zijn met $ 23 per vat gestegen. Het hoogste niveau sinds oktober. Het gebrek aan de Franse vraag naar ruwe olie drukt op de prijzen van crude oil grades uit de Noordzee, de Kaspische regio en West-Afrika, aldus handelaren tegen Reuters.
Vorige maand werd de vraag gesteld: ”Who cuts first: OPEC+ or Fed?” Het onverwachte antwoord kwam afgelopen zondag met de aankondiging van OPEC+ om vanaf mei de productie met 1,16 miljoen vaten per dag te verlagen. Saoedi-Arabië geeft het goede voorbeeld en reduceert haar eigen productie met 500.000 bpd. Het land zal dan tot eind 2023 een vrijwillige verlaging van 500.000 vaten per dag doorvoeren. De verlaging is in samenwerking met andere OPEC-landen en non-OPEC participanten. Rusland zou haar output als reactie op de sancties al tot en met juni verlagen. Ze verlengt deze belofte tot en met het eind van het jaar en deze reductie komt bovenop de 1,16 miljoen bpd, hieronder uitgesplitst per land.
‘OPEC Controls the Spice’: een overzicht van de productieverlaging vanaf mei 2023 per OPEC+-deelnemer
- Saoedi-Arabië: 500.000 bpd
- Koeweit: 128.000 bpd
- UAE: 144.000 bpd
- Kazachstan: 78.000 bpd
- Irak: 211.000 bpd
- Algerije: 48.000 bpd
- Oman: 40.000 bpd
Twee weken nadat Goldman haar target voor de Brent prijs in 2024 had verlaagd van $ 100 naar $ 94, heeft de bank een draai van 180 graden gemaakt. Vrijdag werd de voorspelling voor 2024 Brent teruggezet naar $ 100, de 2023 target naar $ 95. Op maandag 3 april werd de OPEC+-beslissing direct bij de opening doorberekend in de prijs. Brent raakte $ 86 per vat…
… Energie is politiek. Een paar maanden geleden werd getwijfeld over de prijslimiet van $ 60. Amerika wilde dat debat niet aangaan omdat een verlaging van de limiet zou betekenen dat de Russische export daadwerkelijk beperkt zou worden. De prijs van $ 60 was perfect. Zo lang Brent onder $ 80 bleef, zou de prijs van Russische Urals, handelend tegen 25-30% korting, comfortabel onder de limiet blijven. Alle Westerse landen die Russische olie nodig hadden, konden deze kopen. Maar de zaken worden problematisch als de prijs stijgt. Bij een Brent prijs van boven $ 85, zal Urals op $ 60 handelen. Gaat de prijs hoger, is het game over voor de farce die de Russische exportsancties in feite zijn.
De EU-prijslimiet van $ 60 per vat op Russische export wordt al door Japan met toestemming overtreden. Als de olieprijs blijft stijgen zullen meerdere landen hiertoe genoodzaakt zijn. Of zonder Russische olie komen te zitten en de prijs van niet-Russische olie sterk opdrijven. Het Witte Huis had Saoedi-Arabië eerder gerustgesteld dat het zou gaan aankopen als de prijs zou dalen. Vorige week zei Biden voorlopig geen olie te kopen om de SPR aan te vullen. Ook zou het nog jaren duren voordat de strategische reserve zou zijn aangevuld. OPEC+ heeft daarom de conclusie getrokken dat de prijsvloer niet uit Amerika zal komen. Ze zal zelf de oliekraan moeten dichtdraaien om prijseffect te sorteren
De beslissing van OPEC+ om de output te verlagen was strategisch. Het is ook een tactische beslissing om de olieshorts in de markt af te schrikken. Een taak die eenvoudig is nu energie, na de bankensector, de sector is waar de meeste shorts aanwezig zijn. CTA’s waren maximaal bearish en werden zo gedwongen hun posities af te dekken en de olieprijs vanaf hier omhoog te jagen. Konstantinos Venetis van TS Lombard zegt dat: “OPEC’s best offense is defense”. Het besluit van het kartel om ruim 1 miljoen bpd te verlagen komt bovenop de beslissing in oktober om 2 miljoen bpd van de markt te halen. Totaal gaat het om ongeveer 3% van het wereldwijde aanbod.
Maandagochtend 3 april liet de spread (dec 2023 – dec 2024) een spike zien met $ 1,57 per vat, waarbij de gemiddelde dagelijkse beweging van een paar cent in het niet valt.
Prijs Ruwe olie – Brent juni 2023 ($/barrel) – week cloud candle, log scale
“India’s grid is synchronised at 50.00 cycles per second (Hertz) with a maximum acceptable operating limit of 50.05 and a minimum of 49.90. But frequency fell below the minimum acceptable target of 49.9 Hz almost 11% of the time in February 2022 up from 6% in 2022 and 7% in 2021.”
Elektriciteit
Het transmissiesysteem in India staat onder toenemende druk omdat de elektriciteitsvraag de groei van dispatchable generation overtreft. De totale elektriciteitsconsumptie steeg met 8% in februari 2023 ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar en 13% ten opzichte van februari 2021, aldus de netbeheerder in India. De piekvraag was met 8% toegenomen ten opzichte van 2022 en 11% in vergelijking met 2021.
Net als andere landen ervaart India de klassieke druk op haar transmissiesysteem in combinatie met de snelle industrialisatie en elektrificatie van de economie. De druk op het netwerk wordt duidelijker hoe meer tijd de frequentie op het transmissiesysteem onder het minimum target niveau is. Frequentie is gerelateerd aan de balans tussen aanbod (generation) en vraag (load). Overproductie zorgt voor versnelling van de frequentie. Een vraagoverschot zorgt ervoor dat de frequentie afneemt.
Netbeheerders worden daarom geïnstrueerd om de frequentie binnen bepaalde limieten te houden om een stabiel netwerk te garanderen. Op die manier wordt het risico op een cascading failure afgewend die als een sneeuwbal het hele netwerk zou kunnen platleggen. Het toegenomen aantal incidenten van onder-frequentie toont aan dat de beheerders moeite hebben voldoende productie te leveren om aan de vraag op het systeem te voldoen. Meer hierover bij Steenkool.
De EU is bezig haar hernieuwbare energiedoelstellingen uit te breiden om CO2-emissies te reduceren. Landen zijn verdeeld over de vraag of nucleaire energie beschouwd kan worden als onderdeel van deze doelstellingen. Frankrijk is voorstander van nucleaire energie als CO2-vrije bron. Duitsland, Portugal en anderen zijn tegenstander. De discussie kan voor uitstel zorgen in de vooruitgang van het primaire klimaatbeleid. Frankrijk wil met nucleaire energie geproduceerde koolstofarme waterstof classificeren als hernieuwbare elektriciteit. Het land wordt gesteund door Roemenië, Polen, Hongarije en Tsjechië. Aan de andere kant zijn Duitsland, Spanje, Denemarken, Portugal en Luxemburg tegen het opnemen van nucleaire elektriciteit. Dit zou namelijk de aandacht afleiden van de urgente behoefte om zon en wind aanzienlijk uit te breiden in Europa. Frankrijk wil nieuwe reactoren bouwen en haar bestaande nucleaire vloot moderniseren. De huidige discussie zou de toekomstige richting van de hernieuwbare energiestrategie van de EU kunnen bepalen.
De uitbreiding van de Noorse wapenfabriek Nammo (Nordic Ammunition Company) wordt gehinderd door de bouw van een nieuw TikTok datacenter. “We are concerned because we see our future growth is challenged by the storage of cat videos”, aldus de CEO van Nammo.
Het locale energiebedrijf Elvia bevestigt het gebrek aan reservecapaciteit en stelt: “If Nammo orders capacity, depending on how much it needs, it will take time before there is available capacity as the transmission network needs to be strengthened.”
Prijs Baseload Elektriciteit leverjaar 2024 (eur/MWh) – week cloud candle, log scale
“Brussels is once again stealthily taking powers away from member states as energy use, the national energy mix and the structure of the economy are explicitly national competencies, and by imposing a reduction in gas use, they are effectively infringing on this sovereign right of member states.” – Péter Szijjártó, minister van Buitenlandse Zaken Hongarije
Aardgas
Hongarije en Polen staan afwijzend tegenover de ‘extreem gevaarlijke’ verlenging van de aardgasreductie door de EU die het probleem niet zullen oplossen. Aldus de Hongaarse topdiplomaat. Beide landen hebben gestemd tegen het nieuwe voorstel van de Europese Commissie die de regulering verlengt en lidstaten dwingt het aardgasgebruik met 15% terug te brengen. De vorige reductie was tijdens de winterperiode wanneer het eenvoudiger is om het gasgebruik te verminderen. Dit lijkt tegen intuïtief maar de verwarming kan in de winter lager worden gezet.
In de zomer zal industriële consumptie de gasvraag domineren en is het moeilijker om te reduceren, ook al is de totale consumptie lager. Hongarije waarschuwt dat door het beperken van de gasconsumptie in de zomer haar industrie direct zal worden getroffen.
China heeft vorige week de eerste verkoop van LNG gedaan in yuan, meldde de Shanghai Petroleum & Natural Gas Exchange vorige week. Volgens OilPrice zijn de Chinese staatsolie- en gasgigant CNOOC en TotalEnergies overeengekomen om LNG op de beurs te verhandelen met settlement in de Chinese valuta. De transactie gaat over ongeveer 65.000 ton LNG die geïmporteerd is uit Verenigde Arabische Emiraten (UAE). China zal nooit toegeven dat het Russische LNG her-exporteert, ook al vindt dat tegenwoordig continue plaats. De Franse supermajor, één van de grootste LNG-handelaren ter wereld, bevestigde aan Reuters dat het gaat om LNG uit de UAE, maar weigerde verder commentaar over de transactie.
China zoekt al jaren naar handelsovereenkomsten in yuan om de relevantie te vergroten van haar petroyuan (or LNG-yuan in dit geval) op de wereldwijde markten. Hiermee daagt het de Amerikaanse dollardominantie in de internationale handel uit, waaronder de energiehandel. Chinese president Xi Jinping, in december op bezoek in Riyad, zei dat Arabische Golfstaten de Shanghai Petroleum & Natural Gas Exchange zouden moeten gebruiken als een platform om olie en gas in yuan af te rekenen.
Beijing heeft nog even te gaan voordat de dollar onttroond wordt als wereldwijde reservevaluta. De Chinese valuta heeft zijn intrede gedaan in de wereldwijde handel. De valuta is nu goed voor 2,7% van de markt, vergeleken met het aandeel van de Amerikaanse dollar van 41%. De Chinese munt heeft echter het momentum. In het afgelopen jaar is Rusland in yuan gaan handelen nadat Westerse sancties op de exporten, importen en energiehandel waren ingesteld. De Chinese valuta is het enige alternatief dat Poetin heeft om de exposure richting Amerikaanse dollar en euro terug te brengen.
Reuters meldt op basis van gegevens van Refinitiv dat de exportfaciliteit Freeport LNG in Texas weer op volle capaciteit pijpleidinggas ontvangt. Dit houdt in dat activiteiten volledig herstart zijn na de sluiting vorig jaar juni toen brand uitbrak en de fabriek werd beschadigd. Freeport, verantwoordelijk voor ongeveer 20% van de totale LNG export vanuit Amerika genereerde $ 35 miljard inkomsten gedurende de eerste negen maanden van 2022. De LNG-flows hielpen Europa voor een deel door de energiecrisis.
De terugkeer van Freeport LNG zal tot een hoger aanbod van LNG in Europa zorgen. Europa is deze winter goed doorgekomen dankzij lange perioden van mild weer en lagere consumptie door demand destruction in de industrie en energiebesparingen door huishoudens.
De bankencrisis, die begon met het falen van de Silicon Valley Bank (SVB) maakt Amerikaanse LNG-projecten risicovoller. Dit omdat stijgende rentevoeten en toeleveringsproblemen financiële uitdagingen introduceerden die al tot vertragingen hebben geleid. Volgens Reuters is de finale investeringsbeslissing (FID) over twee van de vier nieuwe projecten uitgesteld tot na het eerste kwartaal. Eleni Papadopoulou, aardgas-analist bij Kpler zegt dat er toenemende zorgen zijn “that banking lending activity might be pulled back”. We kunnen meer FID-uitstel door de bankencrisis verwachten.
De vertragingen betreffen exportterminalprojecten van NextDecade en Energy Transfer LP. Die worden getroffen door stijgende rentes, toenemende bouw- en arbeidskosten en de mismatch tussen Amerikaanse aardgasprijzen en de prijzen in de rest van de wereld. NextDecade heeft de bouw uitgesteld van haar Rio Grande LNG faciliteit in Texas. Het bedrijf verwacht nu een FID eind tweede kwartaal. Volgens Reuters trok de Franse bank Société Generale SA zich vorig jaar terug als lead bank voor Rio Grande.
De twee projecten die zonder vertraging doorgaan zijn het Venture Global LNG-project in Louisiana en het LNG-project van Sempra Energy in Texas. Deze veelbelovende, grote projecten worden voor hun vooruitgang steeds meer afhankelijker van zogenaamde offtake deals dan van ontwikkelingskapitaal. Met andere woorden, de projecten die door kunnen gaan zonder financiële hindernissen zullen die projecten zijn die hun gehele capaciteit vooraf kunnen contracteren. Dat zal offtake deals zelfs belangrijker maken in de toekomst. Dit betekent ook het omgaan met de volatiele aardgasprijzen die dergelijke lange termijn deals riskant maken.
Prijs TTF gas leverjaar 2024 (eur/MWh) – week cloud candle, log scale
“Renewables surpass coal in US electricity generation.”
Steenkool
Voor de eerste keer is er in Amerika over de loop van één jaar meer elektriciteit met hernieuwbare bronnen geproduceerd dan met kolen. In 2022 werd 900 terawatt-uur door hernieuwbaar opgewekt, in vergelijking met iets meer dan 800 TWh door kolenstook. Op wereldwijde schaal zal eenzelfde verandering zichtbaar worden. Hernieuwbaar zal tegen 2027 een groter aandeel hebben in de elektriciteitsproductie dan kolen. Tot 2007 waren kolen goed voor 2.000 TWh aan elektriciteit in Amerika voordat regulering rondom fossiele brandstoffen limieten begon in te stellen op carbon-intensiteit en de emissies op giftige elementen zoals kwik.
De elektriciteitsproductie uit aardgas is toegenomen doordat er bij de verbranding relatief minder CO2 vrijkomt. Om de emissiedoelstellingen van het netto nul-tijdperk te halen moet Amerika doorgaan met de groei van carbon-neutrale elektriciteitsbronnen. Zoals wind en zon die nu de op één na grootste bron van elektriciteit vertegenwoordigen in het land. Toch had gas in 2022 een aandeel van 40% terwijl hernieuwbaar nog maar net de 20% is gepasseerd, vergelijkbaar met kolen en nucleaire energie. Als niet alleen naar elektriciteit wordt gekeken, maar naar het energiegebruik als geheel, dan is er nog een langere weg af te leggen voor het aandeel van renewables in de mix. Worden andere energiebronnen aan de mix toegevoegd, met name petroleum in de vorm van benzine, dan maakt hernieuwbare energie nog maar 12% uit van het geheel.
Ter vergelijking: in Duitsland wordt nog 31% van de elektriciteit met kolen geproduceerd.
In India zijn tot nu toe de perioden van onder-frequentie bescheiden geweest . Zeker in vergelijking met maart/april 2022 en oktober 2021, toen hevige onder-frequentie de voorbode bleek van wijdverspreide black-outs. De druk op het systeem zal verder toenemen als de temperaturen in juni stijgen richting zomerpiek en vervolgens in september-oktober nadat de moesson afneemt. Het systeem staat onder druk.
India moet deze zomer de opwek maximaliseren en alle bronnen aanspreken om de lichten aan te houden. Dat zal fossiel zijn (kolen, gas en diesel), maar ook hernieuwbaar (hydro, zon en wind). Indiaas overheidsbeleid is gericht op het maximaliseren van de elektriciteitsproductie door het prioriteren van kolentransporten over het spoornetwerk, het verplichten van kolenimporten en het opbouwen van de voorraden bij kolengestookte elektriciteitscentrales. Kolen- en gascentrales moeten hun units klaar hebben staan om op aangeven van de netbeheerder te kunnen draaien.
Prijs ICE Coal leverjaar 2024 (usd/t) – week cloud candle, log scale
“The direction is clear: in 2035 new cars and vans must have zero emissions. It brings a big contribution to climate neutrality by 2050 and is a key part of the #EUGreenDeal.” – Frans Timmermans, Europese Commissie
Emissierechten
De EU wil de verkoop van nieuwe benzine- en dieselauto’s in 2035 beëindigen. De lidstaten hebben een emissieregulering goedgekeurd die een 55% CO2-reductie voor nieuwe auto’s nastreeft tussen 2030 en 2034 in vergelijking met niveaus uit 2021. Voor nieuwe bestelwagens is de target een 50% vermindering van de uitstoot van koolstofdioxide. Vanaf 2035 geldt er een 100%-doelstelling voor beide typen wagens.
De Europese Commissie heeft een voorstel gedaan om tegemoet te komen aan vooral Duitsland. Nieuwe auto’s met interne verbrandingsmotor worden na 2035 toegestaan mits deze op CO2-neutrale e-fuels rijden. Dit soort wagens zouden worden uitgerust met technologie die moet voorkomen dat andere brandstoffen worden gebruikt, aldus het EU-concept. De Duitse televisiezender ARD rapporteert over een studie van het Potsdam instituut dat onderzoek doet naar de impact op het klimaat. Deze studie onthult het gebrek aan realiteit in het Duitse debat over e-fuels.
Zelfs in het best-case scenario zal Duitsland moeite hebben haar handen te leggen op voldoende e-fuels voor de onmisbare vraag uit scheepvaart, luchttransport en chemische industrie. Deze sectoren hebben allen vloeibare koolwaterstoffen als energiebron nodig. Met andere woorden, er blijft weinig over voor auto’s. Wat dat betreft is het hele FDP-debat, over de uitzondering voor wagens die door e-fuels worden aangedreven, een rookgordijn. Een recente peiling in Duitsland heeft aangetoond dat ongeveer twee-derde van de bevolking tegen afschaffing is van de brandstof-aangedreven auto.
Synthetische of e-fuels zijn gebaseerd op de onttrekking van waterstof uit water via een proces dat elektrolyse wordt genoemd. In de tweede fase wordt de waterstof samengevoegd met CO2 voor het maken van koolwaterstoffen. Het idee is om groene energie te gebruiken voor de productie van e-fuels, voor gebruik door schepen en vliegtuigen. Hetzelfde geldt voor delen van de chemische industrie. Samen zijn deze sectoren goed voor 40% van de totale vraag naar vloeibare koolwaterstoffen. De simulatie van het Potsdam instituut gaat uit van de relatief optimistische veronderstelling dat het volume aan luchttransport op de huidige niveaus blijft hangen.
Elektrische auto’s vereisen zeldzame aardmineralen die vaak worden gewonnen in vervuilende mijnen in China. Ze zijn zo groen en betaalbaar als de elektriciteit die gebruikt wordt om ze op te laden. Dat betekent in Europa kolengestookte elektriciteit waarvoor consumenten een hoge prijs betalen door de kosten die gemaakt moeten worden om variabele renewables zoals wind en zon op het net te krijgen. Elektrische auto’s komen eraan, of men het nu wil of niet. Maar niemand is erop voorbereid, ook de infrastructuur niet.
De resultaten van het referendum ‘Berlin Climate Neutral by 2030’ laten zien dat de meeste Berlijners de dwaasheid van het initiatief inzagen en de hoge kosten waarmee het gepaard zou gaan, politiek en financieel. Zij gaven massaal aan niet mee te willen doen met dit klimaat-neutrale project. Slechts 18% van de stemgerechtigde Berlijners stemde voor. Het aantal van deze 442.210 stemmen viel ver onder het vereiste quorum van 608.000 stemmen nodig om de maatregel aan te nemen. Het zal even duren voordat de Duitse, radicale bewegingen Friday for Future en Last Generation hun wonden hebben gelikt. De niet-coöperatieve meerderheid van 82% werd terloops nog even in een video als “fossil cynics” en “climate destroyers” weggezet door Luisa Neubauer.
De Inflation Reduction Act (IRA) moet niet alleen de inflatie afremmen, maar ook de Amerikaanse emissies terugbrengen met 40%. Doelstelling is 50% emissiereductie in Amerika tegen het eind van het decennium. “We’re doing a lot more than just the IRA”, zegt voormalig presidentskandidaat John Kerry. Donald Trump trok Amerika terug uit de Klimaatakkoorden van Parijs en noemde het internationale raamwerk voor emissiereductie “a total disaster” voor de Amerikaanse economie. Kerry: “Remember, we have seven years before the 2030 target. And the president is determined that we will stay on that target. But in the immediate moment, while we transition, you don’t want to crash your whole economy.”
“Collectivist economic solutions alongside the ubiquitous woke dogma are increasingly dominating debate around climate change.”
Professor Kevin Anderson, één van de toonaangevende klimaatexperts, heeft een waardevolle inzage gegeven in de toenemend bizarre vereisten voor het promoten van het collectivistische en politieke netto-nul project. Anderson schreef een artikel voor de Conversation waarin hij pleit voor netto-nul binnen 12 jaar, compleet met een aanpassing van Britse huizen, het onttrekken van alle auto’s met ontbrandingsmotor ten gunste van publiek transport, elektrificatie van de industrie, het uitrollen van ‘zero-carbon’ energie en het verbannen van alle fossiele brandstofproductie.
Om dit te bereiken is er volgens Anderson een mobilisatie nodig op de schaal van het naoorlogse Marshall-herstelplan. Anderen suggereren dat deze bizarre plannen het land achterlaten op dezelfde schaal als de vernietiging, puinhoop en armoede die lang geleden door de Luftwaffe werd veroorzaakt. Anderson heeft in 2010 al opgeroepen om een rantsoeneringssysteem te overwegen: “similar to the one introduced during the last time of crisis in the 1930s and 40s.”
Hij stelde ook voor om een limiet in te stellen op elektriciteit “so people are forced to turn the heating down” en een limiet op goederen die veel energie kosten om te fabriceren. Netto Nul is de scheidslijn aan het worden tussen de eeuwenoude strijd tussen Rechts en Links, Vrije markten en Socialisme. De Daily Caller reageert op het artikel van Anderson en concludeert: ”If you’re like most people and don’t think far-left political priorities have a place in scientific documents meant to advise policymakers, this should alarm you.”
Prijs Emissierechten – Dec-23 contract EEX (eur/t) – week cloud candle, log scale
“In particular, the generation of electricity by wind tells a disappointing story. The political enthusiasm and the investor hype are not supported by the evidence, even for offshore wind, which can be deployed out of sight of the infamous My Back Yard.” – Wade Allison, wiskundige en natuurkundige aan de Oxford Universiteit en onderzoeker bij CERN
Hernieuwbaar
Elektriciteit uit windkracht is historisch en wetenschappelijk onbetrouwbaar, volgens Wade Allison. Zijn berekeningen onthullen dat de overheid een “bluster of windfarm politics” najaagt. Het cijferbewijs wordt genegeerd. Vrij vertaald: veel geblaat, weinig wol. Toen eenmaal bij de UN Klimaatconferentie in Parijs in 2015 de beslissing werd genomen fossiele brandstoffen te verminderen, was er wereldwijd een “instinctieve reactie” om hernieuwbaar te omarmen.
“Today, modern technology is deployed to harvest these weak sources of energy. Vast ‘farms’ that monopolise the natural environment are built, to the detriment of other creatures. Developments are made regardless of the damage wrought. Hydro-electric schemes, enormous turbines and square miles of solar panels are constructed, despite being unreliable and ineffective; even unnecessary.”, stelt Allison in een rapport, gepubliceerd door de Global Warming Policy Foundation.
Volgens het Amerikaanse Department of Energy (DOE) genereerde wind meer dan 9% van het netto totaal van de energie in 2021 in Amerika. Het is de grootste bron van hernieuwbare elektriciteit in het land. Meer dan 70.000 turbines produceren voldoende elektriciteit voor de levering aan een equivalent van 43 miljoen Amerikaanse woningen. Volgens de DOE zijn 120.000 banen gerelateerd aan windenergie en is het één van de snelst groeiende banenmotor in Amerika.
Mark P. Mills van het Manhattan Instituut maakt een paar harde realiteiten duidelijk, waaronder de volgende:
- De realiteit van de natuurkunde, mechanica en economie van energiesystemen zijn onafhankelijk van enig geloof over klimaatverandering.
- Europa, Amerika, Canada, Australië en andere regio’s die elektriciteitsnetwerken met een hoger aandeel van wind en zon hebben nagejaagd hebben allen grote stijgingen in de elektriciteitskosten ervaren. En zelfs dat effect verbergt de kosten van de grootschalige subsidies die door de belastingbetaler gedragen wordt.
- Bij het gebruik van lithiumbatterijen kost het ten minste $ 30 om het energie equivalent op te slaan van één vat olie. Dat verklaart waarom batterijen niet kunnen compenseren voor de onbetrouwbare aard van wind en zonne-elektriciteit. Geen dagen, laat staan weken. “There is no physics, never mind engineering or economies of scale” die dit kostennadeel zou kunnen opheffen.
- De kosten in tijd alleen al om EV’s op te laden maakt dit soort wagens niet-concurrerend, los van de batterijkosten en andere problemen.
- De IEA schat in dat slechts een gedeeltelijke energietransitie tegen 2040 een toename vereist in het aanbod van lithium, grafiet, nikkel en rare earths met respectievelijk 4.200%, 2.500%, 1.900% en 700%. Dit onthutsende probleem van materiaaltekorten is “inherent in the nature of SWB technologies”. En dat betekent dat de kosten van conventionele energie nog meer zullen stijgen.
Desalniettemin blijven de desillusies bestaan. Amos Hochstein van het Department of State vertelde recent aan een Senaatscommissie dat “The imperative [is] to diversify away from Russian energy dependence while accelerating the clean energy transition. The most effective way to reduce demand for Russian fossil fuels is to reduce dependence on all fossil fuels.”
Als de Europeanen hun afhankelijkheid van onbetrouwbare leveringen van Russisch gas verminderen en hun afhankelijkheid van onconventionele energie die nog onbetrouwbaarder is, zal het resultaat zijn: een toename van de Europese “energy security”. Wow. Dit is een complete desillusie zoals Mills onomstotelijk aantoont. Maar de imitatie van George Orwell’s wereld blijft opgevoerd worden waar “War is Peace, Freedom is Slavery & Ignorance is Strength”.
Vertaald naar de terminologie van de ‘energietransitie’: “Expensive Energy is Cheap, Environmentally Destructive Energy is Clean & Central Planning will yield Utopia.”
COMCAM – analyse op maat
Onze analyse geeft op hoofdlijnen een aantal ontwikkelingen aan die impact hebben op de energieprijzen. Een uitgebreidere analyse bieden we aan als losse dienst. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving.
Op deze analyse rust auteursrecht van COMCAM. Teksten mogen niet worden overgenomen, gekopieerd, openbaar mogen worden gemaakt of verveelvoudigd worden, zonder expliciete toestemming van COMCAM. Ook bij citaten of gedeeltelijke overnames is dit niet toegestaan.
Volg ons op LinkedIn om op de hoogte te blijven van wat er speelt in de energiemarkt, de energietransitie & verduurzaming.