Energiemarkt analyse 4 juli 2023
Op Europa’s essentiële waterweg voor het transport van brandstoffen en goederen – de Rijn – is een knelpunt ontstaan door het laagste niveau in drie decennia.
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze wekelijkse marktanalyse.
Ga direct verder naar
> Introductie > Ruwe olie > Elektriciteit > Aardgas > Steenkool > Emissierechten > Hernieuwbaar
Introductie
Een gedeelte van Europa’s belangrijkste waterweg, de Rijn, heeft het laagste waterpeil bereikt voor deze tijd van het jaar, sinds drie decennia. Dit kan wijzen op toekomstige problemen in de toeleveringsketen vanwege aanhoudend heet weer en droogte. De Rhine Waterways and Shipping Authority (WSA) heeft nog geen waarschuwing uitgegeven, maar het waterpeil bij Kaub was afgelopen woensdag slechts 1,26 meter.
Op seizoenbasis zijn de waterstanden bij Kaub in 30 jaar nog niet zo laag geweest. Dit betekent voor het tweede achtereenvolgende jaar verstoringen voor het vrachttransport over water.
“Russian production rebounded sharply by June 2022 as alternative vessels were quickly sourced from the global ‘dark’ and ‘grey’ fleet, that were not reliant on Western financial and logistical services.” – Goldman Sachs
Ruwe olie
Een jaar geleden dachten Westerse landen dat het stopzetten van Russische olie-export de Russische oorlogsmachine zou verzwakken. Maar in plaats daarvan leidde dit tot een wereldwijde oliemarktonbalans en een stijging van de olieprijs. Ondanks sancties kon Rusland nog steeds olie exporteren naar landen als India en China. Recentelijk heeft Goldman Sachs uitgelegd dat de retoriek van Westerse landen over het stoppen van Russische olie-export een leugen was. De G7 legde prijslimieten op voor olie zodat elk schip Russische olie kon blijven vervoeren en verzekeren, zolang de vracht onder $60 per vat bleef. Deze ingreep in 2022 had uiteindelijk een politiek motief en Westerse overheden namen actie om het effect te verminderen. Poetin ontving nog steeds Amerikaanse dollars en profiteerde van olietransporten, net als de eigenaren van de “donkere” en “grijze” vloot waarnaar Goldman verwijst. Russische Urals-olie wordt nog steeds verhandeld onder internationale benchmarks als gevolg van de G7-limieten. Dit is voordelig voor China en India, omdat zij olie tegen lagere prijzen kunnen kopen. Het verschil tussen export- en importprijzen bedroeg in juni ongeveer $12 per vat in India. Dit leidt tot aanzienlijke winsten voor tussenhandelaren, scheepsmakelaars en tankereigenaren.
Urals-olie blijft ondanks een kleinere kloof tussen import- en exportprijzen nog steeds aanzienlijk onder de internationale prijzen, met een verschil van ongeveer $23 ten opzichte van de Dated Brent benchmark.
Het verschil in commissie bij de handel in Russische olie zorgt ervoor dat een groot deel van de Urals-Brent spread naar tussenpersonen en “grijze” oliehandelaren gaat. De Europese Unie heeft de overzeese import van Russische olie verboden, wat leidde tot lagere prijzen en de focus op kopers in Azië. Dit heeft echter niet de export van Russische olie gestopt. Russische olie blijft wereldwijd stromen en de “mystery middlemen” worden hierdoor enorm rijk. Dit gaat ten koste van gewone Europese burgers, die te maken hebben met hoge inflatie en duurdere olie. Als Russische olie op alle markten zou worden toegestaan, zouden zij minder betalen. Poetin houdt de energie-inflatie onder controle in India en China, terwijl Christine Lagarde de rente blijft verhogen in een ‘technische’ Europese recessie. De overzeese olie-export van Rusland zal naar verwachting dalen vanwege de verhoogde binnenlandse productie en mogelijke naleving van productieverlagingen. Dit komt na een periode van recordexporten van Russische olie.
Recent is er een productieverlaging aangekondigd door OPEC+. Goldman merkt op dat het ongebruikelijk is dat binnen 2 maanden na een verlaging weer een verlaging plaatsvindt, terwijl de commerciële voorraden laag zijn. Er is een mogelijkheid van een Amerikaanse recessie, wat normaal gesproken als negatief wordt beschouwd voor de olieprijs. Echter, historisch gezien daalt de olieprijs vóór een recessie, maar stijgt deze gedurende de daaropvolgende 6 maanden van de neergang.
Leveringen aan internationale markten zijn 1,4 miljoen bpd hoger dan eind 2022, zonder volledige verklaring voor de stijging. Verschepingen zijn toegenomen sinds februari, maar er is weinig bewijs dat Rusland 500.000 bpd export heeft verminderd. Pijpleidingstromen zijn stabiel gebleven rond 240.000 bpd sinds februari. Ondanks daling in raffinage en 31% lagere belastinginkomsten uit olie, is er geen overeenkomstige daling in verschepingen van geraffineerde producten. Om olie-inkomsten te verhogen en speculanten af te schrikken, moet Rusland een scherpe productieverlaging doorvoeren. Als exporten worden hervat, zal de prijs weer dalen totdat Beijing een fiscale impuls lanceert om de economie te stimuleren.
Prijs Ruwe olie – Brent august 2023 ($/barrel) – week cloud candle, log scale
“Reactors can operate beyond their initially licensed periods with lifetime extensions. Extending reactor lives requires rigorous assessments, safety evaluations, and refurbishments.”
Elektriciteit
Nucleaire reactoren zijn sinds de jaren 50 essentieel voor onze energiebehoeften. Ze hebben vergunningen van 20-40 jaar, maar kunnen langer meegaan met een verlenging. Bhutada en Lam van Visual Capitalist tonen de leeftijdsverdeling van de huidige wereldwijde nucleaire vloot. De gegevens zijn gebaseerd op PRIS. Er was een bouwexplosie van nucleaire elektriciteit in de jaren 70, 80 en 90 vanwege de uitbreiding van energieportfolio’s en de te behalen voordelen uit nucleaire technologie.
Ongeveer 62% van alle nucleaire reactoren (262 van 422) is 31-50 jaar oud. Groei van nucleaire energie vertraagde rond de eeuwwisseling door afnemende steun en zorgen over veiligheid. Enkele landen tonen weer interesse in nucleaire energie, terwijl China zijn reactorvloot blijft vergroten. 67 reactoren zijn 0-10 jaar oud, goed voor 18% van de nucleaire elektriciteitscapaciteit. De oudste reactoren (5 stuks) zijn 54 jaar oud en staan in Amerika, India en Zwitserland. 88 van de 92 Amerikaanse reactoren hebben goedkeuring gekregen om 60 jaar operationeel te zijn, sommige mogen zelfs tot 80 jaar doorgaan.
In Texas werd vorige week een elektriciteitsvraagrecord van 80.200 megawatt bereikt vanwege de extreme hitte. Vorig jaar juli was het record 80.148 megawatt. Hoge temperaturen houden aan tot eind van de maand door de zgn. “heat dome” over Texas, Oklahoma en delen van Mexico. Deze dome verschuift naar Arkansas, Louisiana en Kansas. Netbeheerder ERCOT blijft overeind ondanks kwetsbaarheid voor extreem weer. Aardgascentrales leverden helft van elektriciteit, kolen en nucleair 20%, wind 11%, zon 14%. ERCOT overleefde, wacht op de volgende test.
Baseload Elektriciteit leverjaar 2024 (eur/MWh) – week cloud candle, log scale
“The cooperation will help Sinopec optimize the energy consumption mix in China and secure a long-term and reliable clean energy supply to the nation. The partnership represents another model of bilateral cooperation between China and Qatar.” – Sinopec.
Aardgas
China National Petroleum Corporation (CNPC) en QatarEnergy tekenen een 27-jarige overeenkomst waardoor China 4 miljoen ton LNG per jaar kan kopen. CNPC krijgt ook 5% aandeel in uitbreiding Qatar North Field LNG-project. (Bron: Reuters)
QatarEnergy houdt 75% aandeel in het $30 miljard kostende North Field expansieproject, ondanks de verkoop van aandelen aan buitenlandse bedrijven. Sinopec uit China tekende een deal om partner te worden en vergroot daarmee de LNG-exportcapaciteit van Qatar van 77 MTPA naar 110 MTPA. China wil minder afhankelijk zijn van Amerikaanse LNG-import. De concurrentie om LNG is toegenomen sinds de Russische invasie in 2022, waardoor Europa op zoek is naar nieuwe aardgasbronnen om het Russische pijpleidinggas te vervangen. Europa heeft sancties opgelegd aan Moskou en de toelevering van Russisch gas naar de markt afgesloten.
Prijs TTF gas leverjaar 2024 (eur/MWh) – week cloud candle, log scale
“I’m all for responsible environmental practice but tell Al Gore to take one less private jet or something. Give me a break! I’ve been bragging about this pizza to my family for like five years. Don’t mess with this!” – Saavi Sharma, inwoner Brooklyn Heights, pizza-liefhebber.
Steenkool
Klimaatstrijders in New York hebben gasovens en fornuizen verbannen uit de meeste nieuwe gebouwen. Nu willen ze ook pizza-ovens aanpakken. Ongeveer 1.700 pizzeria’s moeten hun CO2-uitstoot met 75% verminderen volgens nieuwe regels van het New York City Department of Environmental Protection (DEP). Pizzeria’s met kolen-en-hout gestookte ovens van voor 2016 moeten dure emission-control scrubbers aanschaffen en onderhouden. Sommige restauranthouders klagen over de kosten, terwijl anderen zeggen dat het de smaak van de pizza zal beïnvloeden. Zelfs Elon Musk heeft zijn ongenoegen geuit op Twitter en beweert dat deze regels geen verschil zullen maken voor klimaatverandering. Critici beweren dat klimaatstrijders de gewone man lastigvallen met verboden op gasovens, terwijl ze zelf luxe levensstijlen leiden.
Prijs ICE Coal leverjaar 2024 (usd/t) – week cloud candle, log scale
“If you’re a consumer in the supermarket, you have no way to know how much of a carbon neutral claim is from actual emissions reductions and how much is from these dubious carbon-offsetting projects.” – Emma Calvert, BEUC, Europese organisatie voor consumentenrechten.
Emissierechten
Consumentenorganisatie BEUC wil dat “carbon neutral” claims op voedsel verboden worden. Multinationals, waaronder Nestlé met zijn KitKat-chocoladereep, hebben in de afgelopen jaren diverse CO2-neutraliteitsclaims gedaan. Nestlé beweerde dat de KitKat-reep “carbon neutral by 2025” zou worden, deels gebaseerd op het planten van bomen. Dit is echter onbetrouwbaar en moeilijk te meten, met weinig transparantie over de daadwerkelijke CO2-reductie of compensatie. Sommigen beschouwen dit als ‘greenwashing’, oftewel misleiding.
Nestlé gaf weinig informatie vrij over concrete maatregelen om de directe CO2-uitstoot in de toeleveringsketen te verminderen. De focus lag vooral op vage claims zoals het “herstellen van bossen”. Volgens Bloomberg heeft Nestlé, dat de ESG-beweging ziet als een mislukking, plannen om tegen 2025 af te zien van een CO2-neutrale KitKat-reep. Het bedrijf zegt nu intern programma’s te ontwikkelen om de broeikasgasemissies in zijn eigen activiteiten en toeleveringsketen te verminderen.
Andere bedrijven, zoals luchtvaartmaatschappij EasyJet Plc en Gucci, trekken zich ook terug uit hun CO2-neutrale beweringen om controverses over “greenwashing” te voorkomen. Consumentengroeperingen beweren dat deze bedrijven consumenten hebben misleid door te suggereren dat hun producten een “netto klimaatneutrale voetafdruk” hebben. verdrievoudigen, volgens een recente beoordeling. Aan de andere kant investeert Amerika in carbon capture & storage hubs, waardoor het haar CO2-opvangcapaciteit kan vervijfvoudigen tot meer dan 100 miljoen metrische ton CO2 per jaar tegen 2030.
Prijs Emissierechten – Dec-23 contract EEX (eur/t) – week cloud candle, log scale
“I’m not going to use the word ESG because it’s been misused by the far left and the far right.” – Larry Fink, CEO BlackRock.
Hernieuwbaar
Larry Fink onthulde vorige week dat hij afstand neemt van de term “ESG” vanwege politisering en “weaponization” ervan. In 2022 werd veel geld onttrokken vanwege het “woke” kapitalisme en dat baarde hem zorgen. Hij beweert dat zijn investeringsbrieven nooit bedoeld waren als politieke verklaringen, maar eerder als identificatie van langetermijnkwesties voor investeerders. Toch heeft Fink actief klimaatveranderingsbeleid bevorderd en gedragsverandering bij bedrijven willen afdwingen. Hoewel hij later zijn eerdere verklaring herriep en beweerde niet beschaamd te zijn over ESG, is hij waarschijnlijk teleurgesteld dat woke kapitalisme niet meer zomaar aan bedrijven kan worden opgelegd.
Zweden schrapt de doelstelling van 100% hernieuwbare energie en laat nucleaire elektriciteit toe in de mix. Het Parlement gaf groen licht voor de bouw van nieuwe kerncentrales. Het doel wordt “100% fossiel-vrije” elektriciteit, om stijgende vraag op te vangen en netto nul emissie te bereiken in 2045. Verlaging van de biobrandstoffenmix kan emissiedoelen voor 2030 in gevaar brengen. De kosten tot 2030 worden geschat op $62,3 biljoen.
COMCAM – analyse op maat
Onze analyse geeft op hoofdlijnen een aantal ontwikkelingen aan die impact hebben op de energieprijzen. Een uitgebreidere analyse bieden we aan als losse dienst. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving.
Op deze analyse rust auteursrecht van COMCAM. Teksten mogen niet worden overgenomen, gekopieerd, openbaar mogen worden gemaakt of verveelvoudigd worden, zonder expliciete toestemming van COMCAM. Ook bij citaten of gedeeltelijke overnames is dit niet toegestaan.
Volg ons op LinkedIn om op de hoogte te blijven van wat er speelt in de energiemarkt, de energietransitie & verduurzaming.