Energiemarkt analyse 8 augustus 2023
Het elimineren van fossiele brandstoffen verlaagt welzijn.
Bij COMCAM analyseren we doorlopend ontwikkelingen op de energiemarkt. Onze kennis en inzichten delen we in onze wekelijkse marktanalyse.
Ga direct verder naar
> Introductie > Ruwe olie > Elektriciteit > Aardgas > Steenkool > Emissierechten > Hernieuwbaar
Introductie
“Fossil fuels are a uniquely cost-effective source of energy. Cost-effective energy is essential to human flourishing. Billions of people are suffering and dying for lack of cost-effective energy.” – Alex Epstein
In 1999 publiceerde klimatoloog Michael Mann als eerste een ‘hockeystick grafiek’ die over de afgelopen eeuw een ongekende piek in wereldwijde temperaturen toonde. De grafiek werd geplaatst in het rapport uit 2001 van het Intergouvernementele Panel over Klimaatverandering. Hierna volgde de productie van de apocalyptische klimaatfilm “An Inconvenient Truth” van Al Gore. Deze ontwikkelingen zorgden voor een continue reeks aan doemsdag voorspellingen en arbitrair klimaatbeleid dat fossiele brandstoffen vervangen moeten worden door alternatieve bronnen van energie.
De veronderstelde wetenschappelijke consensus over verwoestende klimaatverandering is sindsdien regelmatig uitgedaagd. In 2005 hadden Steve McIntyre en Ross McKitrick serieuze twijfels over de analyse van de hockeystick grafiek van Mann. In 2015 publiceerde Mark Steyn “A Disgrace to the Profession” die de standpunten bundelde van meer dan 100 topwetenschappers die sceptisch waren over de onderzoeksmethoden van Mann en de mate van publieke hysterie naar aanleiding van deze voorspellingen.
In 2022 bracht de Amerikaanse filosoof en energie-expert Alex Epstein z’n tweede boek uit over de morele case voor het gebruik van fossiele brandstoffen, “Fossil Future: Why Global Human Flourishing Requires More Oil, Coal, and Natural Gas—Not Less”. Hierin legt hij uit dat de komende “climate emergency” en onvermijdelijke “renewable revolution” enorm zijn overschat. Epstein stelt dat fossiele brandstoffen nog steeds de belangrijkste bron zijn van betaalbare energie in de wereld.
Beleid gericht op het terugbrengen van het gebruik van kolen, olie en gas zorgt voor torenhoge energieprijzen. Hij erkent dat over de afgelopen 170 jaar de CO2-emissies hebben bijgedragen aan een lichte opwarming. De voordelen ervan hebben echter miljarden mensen uit de armoede gehaald. Grotendeels dankzij adaptieve maatregelen en fossiel aangedreven machines en technologie, is de wereld meer leefbaar geworden en staat de aan het weer-gerelateerde mortaliteit op een historisch dieptepunt. Hij benadrukt dat fossiele brandstoffen nog steeds nodig zijn voor ten minste 80% van de wereldwijde energie ondanks dat wind- en zonne-energie decennialang zijn gesubsidieerd.
“Oil remains one of the most attractive trades and buyers will likely emerge on every dip.” – Edward Moya, analist Oanda
Ruwe olie
De Saoedische olieproductie zal ongeveer 9 miljoen vaten per dag (bpd) bedragen voor komende september. Dit betekent dat de productieverlaging met nog een maand wordt verlengd ten behoeve van het stabiliseren en balanceren van oliemarkten. Saoedi-Arabië heeft afgelopen maand als swing producer een unilaterale reductie gelanceerd om wereldwijde oliemarkten te ondersteunen. Het land ging solo omdat de andere landen van het kartel hun productie niet verder kunnen verlagen. De Brent prijs handelt mede door deze actie boven $ 85 per vat.
Om te begrijpen wat de grootste olie-exporteur na september gaat doen, is het goed om te kijken wat het land twee jaar geleden deed bij een vergelijkbare interventie. In januari 2021 kondigden de Saoedi’s een unilaterale reductie aan van 1 miljoen bpd ter ondersteuning van de pogingen van de overige OPEC+-landen. In eerste instantie werd deze verlaging verlengd en daarna in fases afgebouwd de daaropvolgende 3 maanden. Een les die hieruit getrokken kan worden is dat Saoedi-Arabië bereid is de prijs te verdedigen, desnoods als enige. Gezien de afbouw daarna duurt een dergelijke opoffering echter niet eeuwig. De belangrijkste les is dat wanneer het aankomt op herstel van een verlaagd aanbod geeft Riyad de voorkeur aan een geleidelijke benadering in plaats van plotselinge bewegingen. Als gevolg hiervan zou de meest recente verlaging van 1 miljoen bpd kunnen worden afgebouwd in hapklare brokjes. Dit geeft participanten die speculeren op een prijsstijging (de bulls) mogelijk het vertrouwen dat de huidige rally nog even kan aanhouden.
Het advies van de OPEC+ monitoring commissie luidde op vrijdag 4 augustus het aanbodbeleid van de coalitie niet te wijzigen. De commissie zal de marktomstandigheden nauwgezet blijven beoordelen. De OPEC+ leden zijn bereid om marktontwikkelingen aan te pakken en staan klaar om op elk moment aanvullende maatregelen te nemen, aldus een statement op de website van deze organisatie. Deze aanbeveling volgt op de aankondiging van Riyad dat de unilaterale outputbeperking met 1 miljoen verlengd zou worden tot in september. Met de mogelijkheid van een grotere verlaging nadien, voor het ondersteunen van een fragiele markt.
De verhandelde volumes op de markt blijven bescheiden tijdens de lichte zomerhandel. De beweeglijkheid staat op het laagste niveau sinds januari 2020. Ondanks de grootste wekelijkse onttrekking van 17 miljoen vaten in ten minste 40 jaar. De totale voorraden ruwe olie staan op het laagste niveau sinds januari.
De Biden-regering heeft voor de 14e week onttrokken aan de Strategische Petroleum Reserve (SPR). Ondanks alle beloften is de SPR, een politiek geworden instrument, niet verder aangevuld. In de laatste weken hebben krappe olievoorraden de prijs opgestuwd tot boven $ 80 per vat. Door de weigering de SPR nu te aan te vullen loopt de Amerikaanse regering het risico de olie tegen veel hogere prijzen terug te moeten kopen als de nood aan de man is. Dit omvat directe aankopen als ook de teruglevering van olie die is uitgeleend aan bedrijven in anticipatie op orkanen en andere aanbodverstoringen.
Kortom, de SPR zal alleen worden aangevuld als de Amerikaanse economie in een diepe recessie belandt en Bidenomics faalt. Wanneer de $ 1 biljoen aan stimuleringsmaatregelen (‘stimmy’) is uitgewerkt.
Urals prijs $ 65, boven de embargo-limiet
De Russische export van ruwe olie is aanzienlijk gedaald. Deze export staat volgens Julian Lee van Bloomberg op het laagste niveau sinds begin januari. De (vierweeks) gemiddelde verschepingen daalde met 154.000 tot 2,98 miljoen bpd. Vanaf de piek medio mei is dat een afname van 905.000 bpd en 400.000 bpd onder het niveau van februari.
De overzeese olietransporten zijn nu duidelijk in lijn met de productieverlaging van Rusland. Transporten met bestemming India en China zijn scherp gedaald, de leveranties aan “onbekende” landen in Azië zijn toegenomen.
Russische leveringen aan Europa namen niet toe. Deze zullen niet snel herstellen aangezien de prijs van Russische Urals in juli met ruim 16% is gestegen tot ver boven de prijslimiet ingesteld door de G7. De prijs noteert nog 18% lager dan de $ 78,41 per vat in juli 2022. Toch is bijna al het aanbod van Urals nu verboden voor westerse klanten die huiverig zijn voor de consequenties van een schending van het embargo. Moskou kondigde afgelopen donderdag aan de exportbeperkingen te verlengen tot in september en dan af te bouwen tot een reductie van 300.000 bpd.
Kyiv is bijna volledig afhankelijk van brandstofimporten om de oorlogsinspanning te handhaven. De Oekraïense tanks rijden steeds meer op olie die uit Rusland afkomstig is. Ofwel de “paradox van oorlog” genoemd door het Duitse Handelsblatt. Volgens de Oekraïense autoriteit importeert Kyiv nu steeds meer diesel uit Hongarije en Turkije. Beide landen verwerken in toenemende mate Russische olie in hun raffinaderijen.
MOL, sterk verbonden aan de Hongaarse staat, verdubbelde haar verkopen naar Oekraïne in de afgelopen 6 maanden. Russische olie zal nu de belangrijkste brandstof zijn voor de Oekraïense oorlogsmachinerie door de leveringen van MOL . Tegelijkertijd verliezen bedrijven die hun ruwe materiaal niet uit Rusland kunnen halen, steeds meer marktaandeel in Oekraïne. Dit komt door het concurrentievoordeel van MOL, namelijk een vrijstelling van de EU om haar raffinaderijen van Russische olie te blijven voorzien.
Fondsmanagers hebben een totaal van 229 miljoen vaten gekocht in de 4 weken sinds 27 juni volgends de Amerikaanse Commodity Futures Trading Commission (CFTC) en ICE Futures Europe. De fondsmanagers zijn optimistischer geworden over brandstofprijzen doordat de voorraden ver onder normaal noteren. Ondanks de industriële recessie in Noord Amerika, Europa en China in de afgelopen 6 tot 9 maanden. In het geval van een soft-landing en daaropvolgende terugkeer naar expansie, kan een verhoogde brandstofconsumptie de voorraden snel uithollen.
De Europese industriële economie zit in een vertraging vergelijkbaar met die van de Great Lockdown van 2020. Met daarvoor de recessie gerelateerd aan de financiële crisis in 2008/2009. De voorraden staan ver onder het lange termijn seizoen gemiddelde. Het aanbod zal snel verkrappen als de Amerikaanse economie weer gaat groeien na een soft landing.
Prijs Ruwe olie – Brent oktober 2023 ($/barrel) – maand cloud candle, log scale
“Art is the shortest path from man to man.”
Elektriciteit
De woorden van deze zin, gegraveerd in museumglas, sijpelen geleidelijk richting Arabische Golf.
Marcel Kasumovich, CIO van hedge fund One River Asset Management plaatst deze woorden in de wereld van vandaag als volgt:
“Ik lig in een zitzak op de binnenplaats van het Louvre, Abu Dhabi editie. Culturele Centra zijn een uitnodiging voor dialoog en de UAE bouwt hier een magisch en symbolisch begrip die aangeeft dat hun toekomst niet in fossiel zal zijn. De ironie is overal. Innovatie definieert koude oorlogen. En innovatie draait om energie. Maar de race naar “net-zero” emissie brengt de focus op de meest efficiënte energieproductie op lange, lange termijn. Nucleair. Het is de enige praktische, schaalbare oplossing. De vraag vanuit nieuwe technologie geeft nieuwe betekenis aan de race. De angst en hebzucht rond technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI) zijn een grote sprong. Zelfs de Hollywood-bubble is bang voor disruptie door de gezichtsscans van sterren die eenvoudig kunnen worden gerepliceerd, bijna gratis. Alleen is het niet gratis, AI consumeert excessieve hoeveelheden energie. En daarvoor zijn aanzienlijke investeringen nodig. Lage inflatie werd geacht de ideale weg naar efficiënte investeringen te zijn, de beste manier om innovatie te steunen. Dat mislukte. Overgewaardeerde assets zijn in handen van de weinigen en een overweldigende schuld is in handen van velen. Innovatie heeft financiële bronnen nodig, een schone balans. En ondanks sterk verschillende economische filosofieën zijn Amerika en China beiden bezwaard met schulden opgebouwd door het dempen van schokken in het verleden. “
Amerika en China zijn verwikkeld in een race om de zon op aarde te bouwen; nucleaire fusie, eeuwige energie. China heeft de leiding op het gebied van patenten, Amerika op commercialisatie. Wie eenmaal de controle heeft over oneindige energie, heeft een niet in te halen voordeel. Het oplossen van schuldproblematiek is waar filosofie het helderst schijnt. Liberalisme en de onzichtbare hand van de markt die naar veiligheid zal leiden, niet censuur. Het lot heeft een groot gevoel voor ironie.
Prijs Baseload Elektriciteit leverjaar 2024 (eur/MWh) – maand cloud candle, log scale
“We’re very bullish about the growth opportunities in natural gas and LNG. When you think about that in the portfolio with a corporation, investing in more LNG is certainly part of the strategy.” – Andrew Barry, LNG marketing Exxon
Aardgas
ExxonMobil wil de door haar verhandelde volumes LNG tegen 2030 bijna verdubbelen tot meer dan 40 miljoen ton per jaar. Dit zegt de topman van de Amerikaanse supermajor tegen Nikkei in een interview. Momenteel verhandelt Exxon ongeveer 22 miljoen ton LNG per jaar. Deze vorm van gas is dit decennium één van de prioriteiten in de investeringen van de olie- en gasgigant. Het bedrijfsplan van Exxon tot en met 2027 bestaat uit de focus op upstream activiteiten die moeten komen uit investeringen in projecten met hoge opbrengst en lage kosten.
Exxon ontwikkelt LNG-projecten in Mozambique en Papua New Guinea. Afgelopen jaar tekende het een overeenkomst met QatarEnergy voor een 25% aandeel in een joint venture die op haar beurt eigenaar is van 25% van het gehele North Field East project. QatarEnergy en ExxonMobil hebben ook een gezamenlijk project in Amerika, de Golden Pass LNG Terminal in Sabine Pass, Texas die naar verwachting in 2024 zal starten.
Prijs TTF gas leverjaar 2024 (eur/MWh) – maand cloud candle, log scale
“Coal consumption is still high and growing in many developing countries, particularly in Asia. This is due to the relative cheapness and abundance of coal, as well as the rapid industrialization of these countries.”
Steenkool
De Amerikaanse kolenvraag is al 15 jaar in een neerwaartse trend.
De 3 belangrijke drivers achter deze afname zijn:
- de toegenomen beschikbaarheid en betaalbaarheid van aardgas
- de groei in hernieuwbare energiebronnen
- striktere milieueisen
De wereldwijde kolenconsumptie blijft toenemen vooral in Azië en China. Dit komt omdat kolen in overvloed aanwezig zijn en relatief goedkoop. Ook de snelle industrialisatie speelt een rol.
De vraag naar kolen in Amerika en Europa in 2021 en 2022 steeg door de Europese energiecrisis. Als noodoplossing werden meer kolen verstookt waardoor de wereldwijde broeikasemissies toenamen. De Amerikaanse kolenvraag is relatief klein ten opzichte van de wereldvraag, slechts 6,6% van de wereldwijde kolen. Dus kolenconsumptietrends buiten Amerika zijn meer van belang.
De hele regio van de Azië Pacific is goed voor 81% van de wereldwijde kolenconsumptie. De vraag in China is 6 jaar achtereen toegenomen waarbij in 2021 en 2022 nieuwe records werden gevestigd. De huidige hittegolven in China hebben de vraag naar elektriciteit sterk opgestuwd. Dit zorgt voor een ongekende vraag naar kolen bij de meer dan 1.000 kolencentrales in China. Als gevolg is het land op weg naar een nieuw record in 2023.
Deze trend zal blijven aanhouden. Afgelopen jaar gaf de Chinese overheid goedkeuring voor een record brekende 86 gigawatt aan nieuwe capaciteit van met kolen geproduceerde elektriciteit. Dit roept ernstige twijfels op of China in staat zal zijn haar emissiedoelstellingen tegen 2030 te halen. Alhoewel het land de enige grootste kolenconsument is, zijn trends in ontwikkelde landen sinds 2020 gedraaid. Voor 2020 waren het vooral Europa en Noord-Amerika die hun kolenconsumptie flink verlaagden. Maar de vraag herstelde in Amerika in 2021 en in de EU in 2021 en 2022. Deze trend is doorgegaan in 2023 vanwege de Europese energiecrisis. Hierdoor werd de uitfasering van kolencentrales uitgesteld als noodmaatregel ter compensatie van de gereduceerde Russische gasleveringen.
Ondanks de wens wereldwijde broeikasgassen te verlagen, krijgt de markt de prikkel kolen te blijven produceren, want de kolenconsumptie blijft groeien. Met China die het leeuwendeel van de kolen opsnoept en een Chinese overheid die nieuwe kolencentrales blijft goedkeuren, is het moeilijk optimistisch te zijn over de vooruitzichten voor het significant terugbrengen van broeikasgassen op korte termijn.
Conclusie: terwijl de uitdagingen van dalende wereldwijde kolenconsumptie aanzienlijk zijn, zouden ze snel overschaduwd kunnen worden door zelfs grotere uitdagingen van het terugbrengen van de wereldwijde olieconsumptie. Er zijn levensvatbare alternatieven voor het vervangen van kolen. De taak om olie te vervangen is echter veel lastiger, omdat voor deze grondstof minder economische alternatieven voorhanden zijn. De beslissingen die worden gemaakt zullen uiteindelijk worden gedreven door de signalen van verandering. Maar die signalen worden momenteel gedomineerd door prijs en beschikbaarheid.
Prijs ICE Coal leverjaar 2024 (usd/t) – maand cloud candle, log scale
“The changes to the carbon market have largely passed under the radar in the UK but will have the biggest impact of any policy on the UK’s emissions path.” – James Huckstepp, analist BNP Paribas
Emissierechten
De Britse overheid verandert haar milieubeleid wat meer richting common sense. Industriële bedrijven krijgen te maken met minder strikte financiële lasten voor vervuiling nadat de overheid hervormingen heeft “verwaterd” ten opzichte van die vastgesteld zijn door de EU, aldus de Financial Times. De nieuwe hervormingen bieden meer emissierechten dan verwacht voor vervuilende industrieën.
Als gevolg van de wijzigingen in de Britse carbon handel, staan de prijzen in Groot-Brittannië onder druk en handelen met een diepe korting ten opzichte van de prijs in Europa. Dit heeft geleid tot waarschuwingen dat de hervormingen groene investeringen “ondermijnen” en het gebruik van fossiele brandstoffen verhogen. De UK Emissions Trading Scheme hangt een prijskaartje aan de emissie van 1 ton CO2, vergelijkbaar met eenzelfde plan in de EU. Sommige bedrijven, zoals elektriciteitsproducenten, ontvangen rechten om een deel van hun noodzakelijke emissies te dekken.
Op termijn worden de toegekende rechten teruggebracht waardoor bedrijven gestimuleerd worden minder te vervuilen dan wel gedwongen worden meer te betalen. Dit jaar heeft de Britse overheid aangegeven 53,5 ton extra rechten uit te delen tussen 2024 en 2027. Sinds de aankondiging handelen Britse carbonprijzen rond £47 per ton, vergeleken met € 88,50 (£75,86) in the EU. Voorheen handelden de twee prijzen bijna gelijk.
Groot-Brittannië heeft de concurrentiestrijd gelanceerd voor de technologie van kleine modulaire reactoren (SMR’s). Het land heeft een nieuwe nucleaire instantie gecreëerd, Great British Nuclear (GBN). De focus op small nuclear reactors is onderdeel van de pogingen van het land om meer binnenlandse nul-emissie energie te produceren uit lokaal ontwikkelde bronnen. Groot-Brittannië blijft ook gecommitteerd aan traditionele nucleaire projecten waaronder Hinkley Point C en Sizewell C.
GBN zal naar verwachting de snelle expansie van nieuwe nucleaire elektriciteitscentrales in Groot-Brittannië aandrijven. Dit vergroot de Britse energiezekerheid, verlaagt de afhankelijkheid van fossiele brandstofimporten, maakt meer betaalbare elektriciteit mogelijk en zwengelt de economische groei aan. De geschatte kosten voor de nucleaire industrie bedragen ongeveer $ 7,9 miljard (£6 miljard) voor de Britse economie, aldus de overheid. Bedrijven kunnen hun belangstelling bij GBN laten registreren om te participeren in een competitie voor het zeker stellen van financiële steun en om hun SMR- technologie te ontwikkelen. Dit zou kunnen resulteren in investeringen van miljarden ponden vanuit de publieke en private sector in SMR-projecten in het land.
SMR’s worden beschouwd als de toekomst van nucleaire elektriciteit technologie omdat ze kleiner zijn dan conventionele reactoren. De reactoren kunnen worden gemaakt in fabrieken, waardoor nucleaire elektriciteitscentrales goedkoper en sneller te bouwen zijn. Rolls-Royce is ook actief in de ontwikkeling van SMR-technologie welke volgens het bedrijf kan concurreren op kosten en schaalbaar is om netto-nul elektriciteit te genereren voor diverse toepassingen; van elektriciteitsnet en industriële elektriciteitsproductie tot waterstof en synthetische brandstofproductie. Onder de Britse Energy Security Strategy is er de ambitie om 24 gigawatt (GW) aan nucleaire elektriciteit op te wekken tegen 2050, ongeveer 25% van de voorspelde elektriciteitsvraag in het land.
Prijs Emissierechten – Dec-23 contract EEX (eur/t) – maand cloud candle, log scale
“ESG ratings have little to no relation to carbon intensity, even when considering only the environmental pillar of these ratings. It doesn’t seem that people have actually looked at [the correlations]. They are surprisingly low.” – Felix Goltz. Scientific Beta
Hernieuwbaar
Nieuwe analyse: Bedrijven met goede ESG-scores vervuilen evenveel als die met lage scores.
De Financial Times kwam afgelopen week met een artikel waarin wordt uiteengezet dat bedrijven met goede ESG-scores even goed scoren als hun rivalen met een lagere score. Het is net als met andere “duurzame” beleggingen waar nog steeds honderden miljarden dollars van investeerders naar toe stromen. De FT onthulde afgelopen week dat Scientific Beta, een indexleverancier en consultancy bedrijf, constateerde dat bedrijven die hoog scoren op ESG-punten, zelfs als slechts ‘Environmental’ de enige variabele is, vaak evenveel vervuilen als andere bedrijven. Voor de analyse hebben de onderzoekers gekeken naar de ESG-scores van Moody’s, MSCI en Refinitiv.
Felix Goltz, onderzoeksdirecteur bij Scientific Beta in de FT:
“The carbon intensity reduction of green [ie low carbon intensity] portfolios can be effectively cancelled out by adding ESG objectives.”
“On average, social and governance scores more than completely reversed the carbon reduction objective. It can very well be that a high-emitting firm is very good at governance or employee satisfaction. There is no strong relationship between employee satisfaction or any of these things and carbon intensity.”
“Even the environmental pillar is pretty unrelated to carbon emissions.”
Keeran Beeharee, vice-president voor ESG outreach & research bij Moody’s, voegt hieraan toe:
“[There is a] perception that ESG assessments do something that they do not. ESG assessments are an aggregate product, their nature is that they are looking at a range of material factors, so drawing a correlation to one factor is always going to be difficult.”
“In 2015-16, post the SDGs [UN sustainable development goals] and COP21 [Paris Agreement], when people began to really focus on the issue of climate, they quickly realised that an ESG assessment is not going to be much use there and that they need the right tool for the right task. There are now more targeted tools available that look at just carbon intensity, for example,”
MSCI ESG Research stelt in de FT dat hun scores “are fundamentally designed to measure a company’s resilience to financially material environmental, societal and governance risks. They are not designed to measure a company’s impact on climate change.”
Refinitiv vertelt de FT dat “while very small, the correlation found in this study isn’t surprising, especially in developed markets, where many large organisations — with focused sustainability strategies, underpinned by strong governance, higher awareness of their societal impact and robust disclosure — will perform well based on ESG scores, in spite of the fact that many will also overweight on carbon”.
Hortense Bioy, Global director sustainability research bij Morningstar concludeert: “Investors need to be aware of all the trade-offs. It is not simple. In this case, investors need to think carefully about which aspects of sustainability they would like to prioritize when building portfolios: carbon reduction or a high ESG rating.”
COMCAM – analyse op maat
Onze analyse geeft op hoofdlijnen een aantal ontwikkelingen aan die impact hebben op de energieprijzen. Een uitgebreidere analyse bieden we aan als losse dienst. Zo blijft u op de hoogte van alle relevante trends en ontwikkelingen in energie inkoop, de verwachte prijsontwikkelingen tot 3 jaar vooruit en alle relevante marktontwikkelingen op de energiebeurzen en wet- en regelgeving.
Op deze analyse rust auteursrecht van COMCAM. Teksten mogen niet worden overgenomen, gekopieerd, openbaar mogen worden gemaakt of verveelvoudigd worden, zonder expliciete toestemming van COMCAM. Ook bij citaten of gedeeltelijke overnames is dit niet toegestaan.
Volg ons op LinkedIn om op de hoogte te blijven van wat er speelt in de energiemarkt, de energietransitie & verduurzaming.