Ik heb een:

Mogelijke oplossingen bij netcongestie

De energietransitie en de economische groei vragen steeds meer capaciteit van het elektriciteitsnet. De netbeheerders werken hard aan het verzwaren van het elektriciteitsnetwerk om aan die groeiende vraag te kunnen voldoen. Maar dat is niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Dit leidt ertoe dat er zogenaamde congestie optreedt in de net, oftewel er is tijdelijk te weinig capaciteit.

We leggen de mogelijke oplossingen bij netcongestie uit.  Op de capaciteitskaart ziet u de waar netcongestie van toepassing is.

 

De meeste oplossingen hieronder voor netcongestie zijn voor een grootzakelijke elektriciteitsaansluiting groter dan 3×80 Ampère. Deze oplossingen kunnen bijdragen aan het optimaliseren van het lokale gebruik van duurzame energie én aan het verminderen van de noodzaak om stroom terug te leveren aan het elektriciteitsnet.

Of hier een passende oplossing voor uw situatie bij zit, zal afhankelijk zijn van uw locatie en mogelijkheden. COMCAM kan u hierbij adviseren en ondersteunen door haar uitgebreide kennis, ervaring en samenwerking met de netbeheerders. Wilt u vrijblijvend advies, klik hier.

Iedere oplossing wordt hieronder uitgelegd inclusief mogelijke gevolgen voor de subsidie duurzame opwek (SDE).

 

1. Terug naar een kleingebruikersaansluiting

U kunt de capaciteit van uw netaansluiting verlagen naar  kleingebruikersaansluiting.

Dit kan interessant zijn wanneer het vermogen van uw elektrische installatie, verbruik en opwekking,  in de buurt ligt rond de 50 – 150 kW. Teruggaan  is mogelijk wanneer u maatregelen neemt om uw afgenomen en geleverde vermogen te beperken tot maximaal 3×80 ampère.

Om het piekverbruik van elektrische apparaten te verlagen. kunt u gebruik maken van energiezuinige varianten. Denk hierbij aan LED -lampen voor de verlichting of een warmtepomp-boiler in plaats van een conventionele elektrische boiler. Met een kleingebruikersaansluiting kunt u vooralsnog nog wel terug leveren aan het net, ook als er sprake is van netcongestie op de gewenste locatie.

Zie ook oplossing toepassing Oost-West oriëntatie bij zonproject, beperken van de pieken van elektriciteitsproductie en energieopslag achter de meter.

Gevolgen voor SDE- subsidie

Voor een kleinverbruiksaansluiting kan geen SDE-subsidie worden verkregen (zie voorwaarden Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, www.rvo.nl).

Heeft u een SDE -beschikking, dan vervalt deze bij gebruik van deze oplossing. Wel kunt u kostenvoordeel behalen uit vermindering van uw energiebelasting bij saldering en eigengebruik van duurzaam opgewekte stroom. Op die manier kan de businesscase toch positief uitvallen. Dat maakt deze oplossing het onderzoeken waard voor initiatieven met piekvermogen tussen de 50 – 150 kW.

De salderingsregeling wordt in haar huidige vorm gehandhaafd tot 1 januari 2023. Vanaf 2023 zal het salderen tot 2031 stapsgewijs afgebouwd worden naar 0. Zonnepaneel eigenaren zouden ieder jaar 9 procent minder mogen salderen.

De geproduceerde elektriciteit direct zelf gebruiken

De opgewekte elektriciteit wordt gelijk achter de meter gebruikt. Er wordt niet teruggeleverd aan het net.

Op een bestaande grootzakelijke netaansluiting kunt u een contract afsluiten met de mogelijkheid om terug te leveren aan het net. De de capaciteit van teruglevering wordt dan actief wordt begrensd op 0 kW (afsluiten van een ‘0 kW contract’).

Elektrische apparatuur, al dan niet automatisch: smart grid, worden ingeschakeld op het moment dat er een overschot is aan lokaal opgewekte elektriciteit. Dit gebeurt ook bij het laden voor energieopslag laden. Zo kan het eigen gebruik van deze elektriciteit worden gemaximaliseerd. De begrenzing van de capaciteit van teruglevering dient volgens de eisen van de regionale netbeheerder plaats te vinden. Op deze wijze kan een installatie wel in gebruik worden genomen, ook in gebieden waar (tijdelijk) sprake is van netcongestie.

Gevolgen voor SDE- subsidie

RVO biedt in haar SDE-beschikkingen de mogelijkheid tot banking van onderproductie aan, mits een installatie tijdig in gebruik is genomen. Ingebruikname kan daarbij ook betekenen dat de opgewekte elektriciteit in eerste instantie voor eigen gebruik wordt ingezet en niet wordt terug geleverd aan het net. Om van banking gebruik te kunnen maken, moet u aan een aantal specifieke voorwaarden van RVO voldoen. Neem voor meer details over de mogelijkheden en voorwaarden contact op met RVO.

 

Banking van onderproductie bij SDE projecten

U kunt gebruikmaken van de mogelijkheid van banking van onderproductie bij een SDE- subsidieproject.

Hiermee mist u in de eerste jaren de subsidie voor duurzame elektriciteit, in de daaropvolgende jaren kan dit weer worden ingehaald.

Door middel van banking kan de productie- en subsidieachterstand die in de eerste jaren is opgelopen worden  ingehaald, voor zover dat lukt met de productiecapaciteit van de installatie. Dit kan alleen wanneer de installatie in staat is tot een hogere jaarproductie dan is vastgelegd in de subsidiebeschikking. Het is mogelijk 1 extra jaar banking aan te vragen. De onderproductie mag elk jaar meegenomen worden, hier zit geen limiet aan.

Gevolgen voor SDE- subsidie

RVO biedt in haar SDE-beschikkingen de mogelijkheid tot banking van onderproductie aan, mits een installatie tijdig in gebruik is genomen. Ingebruikname kan daarbij ook betekenen dat de opgewekte elektriciteit in eerste instantie voor eigen gebruik wordt ingezet en niet wordt terug geleverd aan het net (zie vorige oplossing). Om van banking gebruik te kunnen maken moet u aan een aantal specifieke voorwaarden van RVO voldoen. Neem voor meer details over de mogelijkheden en voorwaarden contact op met RVO.

Cable pooling tussen zon- en windprojecten

Het koppelen van een zonnepark aan een windpark of andersom, waarbij gebruik wordt gemaakt van één (bestaande) aansluiting op het openbare net.

Omdat zon en wind meestal op een ander moment van de dag hun maximale productievermogen leveren, is het benodigde aansluitvermogen van de combinatie van zon en wind lager dan de som van de afzonderlijke piek-vermogens.

Er kan zo dus meer duurzame opwek worden gerealiseerd achter één netaansluiting. Cable pooling is mogelijk door één exploitant maar ook door een samenwerking tussen verschillende exploitanten. Wanneer het zonnepark en windpark door verschillende partijen geëxploiteerd wordt, kunnen deze toch op dezelfde netaansluiting worden aangesloten. Dit kan door gebruik te maken van de mogelijkheid tot ‘meerdere leveranciers op één aansluiting’. U kunt dit regelen door een extra meetpunt aan te vragen bij de netbeheerder. Het totale vermogen van de aansluiting blijft gelijk. Het gezamenlijke gebruik van de meetpunten mag de contractwaarde van de aansluiting niet overschrijden.

Lees hier meer over de cable pooling varianten waaronder de mogelijkheid tot ‘meerdere leveranciers op één aansluiting’.

Gevolgen voor SDE- subsidie

Als er sprake is van meerdere exploitanten, kan de SDE-subsidie behouden blijven door gebruik te maken van aparte meetpunten voor het zon- en windproject. De elektriciteitsopwekking op een extra meetpunt wordt beschouwd als rechtstreekse uitwisseling met het net. Daarmee is het extra meetpunt ook geschikt voor de SDE-regeling, die een eigen aansluiting vereist.

Elektriciteit uitwisselen achter de meter bij grootzakelijke aansluiting

Om optimaal gebruik maken van de duurzaam opgewekte elektriciteit op locatie en van de capaciteit van de netaansluiting kan elektriciteit worden uitgewisseld achter de meter van een grootzakelijke aansluiting

Door een directe kabelverbinding aan te leggen naar een andere zakelijke afnemer kunt u eventuele overschotten aan duurzaam opgewekte elektriciteit direct aan de buren leveren. Zo kunt u een groter deel van de opgewekte elektriciteit benutten.

De directe kabelverbinding mag dan alleen worden gebruikt voor het transporteren van elektriciteit rechtstreeks van de duurzame opwekinstallatie naar de afnemende partij. De aanleg van een directe kabelverbinding moet u melden bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Neem vooraf ook contact op met de netbeheerder om de implicaties voor het netwerk te bespreken. Er moet een tussenmeter worden geplaatst om de hoeveelheid geleverde elektriciteit te kunnen meten en verrekenen.

Gevolgen voor SDE- subsidie

Voor elektriciteit die zelf wordt gebruik, of via een directe kabelverbinding rechtstreeks aan een afnemende partij wordt geleverd, kan ook SDE-subsidie worden verkregen. De elektriciteitsproductie moet daarbij op de juiste manier worden gemeten. Voor bestaande productie installaties moet het meetsysteem mogelijk worden aangepast. Neem hierover contact op met RVO om de details van uw situatie te bespreken.

Toepassing Oost-West oriëntatie bij zonproject

Door het toepassen van een Oost-West oriëntatie van de panelen kan het piekvermogen van duurzame elektriciteitsproductie worden beperkt . Zo blijft de capaciteit binnen de netaansluiting.

Door te kiezen voor een Oost-West oriëntatie in plaats van een Zuid-oriëntatie, neemt het piekvermogen per paneel af met bijna 20%. De productie over de dag is echter gelijkmatiger. Hierdoor neemt de jaarproductie weinig af, zo’n 5-7%.

De rijen zonnepanelen kunnen recht tegen elkaar aangezet worden zonder dat er schaduw ontstaat, waardoor er per m² dak of land in totaal zelfs meer kan worden opgewekt dan bij een Zuid-opstelling.

Gevolgen voor SDE- subsidie

Voor het verkrijgen van SDE subsidie is de geproduceerde hoeveelheid energie relevant, niet het vermogen. Deze maatregel heeft dus geen negatieve invloed op een SDE beschikking.

 

Beperken van de pieken van elektriciteitsproductie, oftewel peak shaving of curtailment

Door het beperken van het maximale productievermogen wordt het piekvermogen van duurzame elektriciteitsproductie begrensd, om zo binnen de capaciteit van de netaansluiting te blijven.

Door het limiteren van het piekvermogen van een duurzame productie-installatie met behulp van vermogensbegrenzing, peak shaving of curtailment, kunt u meer zonnepanelen of windturbines aansluiten op dezelfde netaansluiting.

U kunt het maximale productievermogen begrenzen door de omvormer van de installatie onder te dimensioneren op het toelaatbare vermogen. Het vermogen van de omvormer ligt dan lager dan het theoretische piekvermogen van de zonnepanelen of windturbines.

U kunt ook een separate, actieve vermogensregeling toepassen. Aangezien de hoogste productiepieken maar een paar uur per jaar voorkomen, is het verlies aan totale elektriciteitsproductie heel beperkt. Zo zorgt een reductie van 30-35% van het piekvermogen van een zonnesysteem voor een vermindering van 3% van de jaarproductie. Zo kunt u tot wel 50% meer elektriciteit produceren via dezelfde netaansluiting dan bij dimensionering op piekvermogen. Dit komt omdat de netaansluiting effectiever wordt benut: een gelijkmatigere belasting met meer vollasturen.

Gevolgen voor SDE- subsidie

Voor het verkrijgen van SDE-subsidie is de geproduceerde hoeveelheid energie relevant, niet het vermogen. Door gebruik te maken van deze maatregel kan met een relatief kleine netaansluiting een relatief groot deel van de SDE -subsidie worden benut.

Converteren naar een andere energiedrager

U kunt het eigen gebruik van duurzaam opgewekte elektriciteit maximaliseren door het converteren van deze elektriciteit naar een andere energievorm.

Met behulp van een energieconversiesysteem, zoals een warmtepomp, electrolyser, boiler, wordt lokaal opgewekte elektriciteit omgezet in een andere energievorm. Een andere vorm van energie, zoals warmte, koude of waterstof, is soms makkelijker te gebruiken of op te slaan voor gebruik op een later moment.

Voorbeelden: conversie van elektriciteit naar bijvoorbeeld warmte, koude, perslucht, waterstof, waterdruk (oppompen van water). Deze oplossing kan gecombineerd worden met energieopslag achter de meter.

Gevolgen voor SDE- subsidie

Wanneer de energieconversie achter de meter plaatsvindt, kunt u SDE-subsidie krijgen voor de duurzaam opgewekte elektriciteit die achter de meter ingezet wordt.

Energieopslag achter de meter

Het realiseren van energieopslag achter de meter.

Energieopslag kan, na energieconversie, in vele vormen plaatsvinden. Bekend zijn accu’s, batterijen en warmte- of koude buffers.

Energie kan ook worden opgeslagen in druk (perslucht), gas (bv waterstof), hoogte-energie, een vliegwiel, phase change materials, thermochemische opslag of ondergrondse warmte- en koudeopslag (KWO/WKO).

De opgeslagen energie kan vervolgens op een later moment worden ingezet voor het eigen energiegebruik. De keuze voor het type energieopslag moet afgestemd worden op het opwek- en gebruiksprofiel van de lokale situatie. Zo kan warmteopslag in bepaalde gevallen goedkoper en effectiever zijn dan opslag in de vorm van chemische energie (accu’s of batterijen).

Gevolgen voor SDE- subsidie

Wanneer de energieopslag achter de meter plaatsvindt om later weer voor eigen gebruik te worden wordt ingezet (niet voor teruglevering aan het net), kunt u voor de gebruikte elektriciteit SDE-subsidie krijgen.

Benutten tijdelijke extra capaciteit vluchtstrook hoogspanningsnet

Om tijdelijk meer capaciteit vrij te maken voor lokale opwekprojecten kan er gebruik worden gemaakt van de reservecapaciteit van het hoogspanningsnet, de zogenoemde  ‘vluchtstrook’ van het elektriciteitsnet.

Dit kan door het aanvragen van tracé-ontheffing door de netbeheerder voor het tijdelijk benutten van de reservecapaciteit van het hoogspanningsnet door verplichte redundantie bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM).

Deze ontheffing heeft een maximale geldigheid van 5 jaar. Hierna dient het net zodanig verzwaard te zijn, dat de redundante capaciteit weer als reservecapaciteit kan worden ingezet (normaal netbedrijf). Met de capaciteit die vrijkomt kan de distributienetbeheerder vervolgens sommige initiatieven die al een netaansluiting hebben maar nog niet mogen terugleveren, versneld een teruglever mogelijkheid bieden.

Voor meer informatie over de actuele situatie kunt u contact opnemen met uw netbeheerder.

In onderstaande video licht netbeheerder Liander toe hoe de vluchtstrook kan worden ingezet.

Bron: Infographic 10 mogelijke oplossingen bij netcongestie Provincie Drenthe